te Dearbom, Michigan in de V.S., werd op 16 Juni 1903 opgericht door de bekende Amerikaanse industrieel Henry Ford*. In het aanvangskapitaal van $ 100 000, waarvan slechts $ 28 000 werd gestort, nam Henry Ford deel voor 25½ pct.
Deze $ 28 000 vormen het gehele kapitaal, dat door storting in de Amerikaanse ondernemingen is ingebracht; de grote kapitalen, die later de maatschappij in staat hebben gesteld om één der grootste ondernemingen ter wereld te worden, zijn verkregen uit ingehouden winsten.Sedert 1919 behoort de maatschappij geheel aan de familie Ford. Terzelfder tijd werd toen het maatschappelijk kapitaal verhoogd tot $ 100 mill. waarvan tot nu toe echter slechts ruim $ 17¼ mill. is uitgegeven. Obligatieschulden heeft de maatschappij niet. Haar activa worden thans op meer dan $ 1 milliard gewaardeerd.
De voornaamste fabrieken der maatschappij bevinden zich in Detroit en omgeving. De River Rouge fabrieken te Dearborn, met een oppervlakte van ruim 500 ha, waar thans ca 120 000 personen werkzaam zijn, vormen te zamen één van de grootste industriële complexen ter wereld. De Ford-organisatie omvat de gehele bedrijfskolom (z bedrijf): het productieproces begint in de eigen kolen- en ijzermijnen, bossen, kalkgroeven en rubberplantages, omvat verder de gehele fabricage van tussenproducten in hoogovens, staalfabrieken, walserijen, machinefabrieken, fabrieken voor het vervaardigen van het chassis en van motoronderdelen, papierfabrieken, glasfabrieken, cementfabrieken, bandenfabrieken en verffabrieken enz. en eindigt eerst bij de aflevering van complete automobielen door een eigen verkooporganisatie aan de klanten.
In 1922 werd voor $ 8 mill. de Lincoln Motor Company, welke zich op de productie van luxe wagens toelegt, overgenomen.
Ook buiten de V.S. heeft Henry Ford een machtige organisatie weten op te bouwen. Begin 1949 is in New York een overkoepelingsorganisatie, de Ford Internationaal Company, gecreëerd, welke rechtstreeks onder de F. M. C., Detroit, ressorteert. In deze organisatie coördineert de leiding haar maatregelen ter bevordering van de productie en de afzet.
Onder auspiciën van Ford International, welke zelf geen holding company is, is de wereld buiten de V.S. verdeeld in drie grote delen.
1. Rechtstreeks onder de Ford Motor Company Detroit ressorteert de tak van het concern voor Zuid- en Midden-Amerika.
De rest van de wereld is dan als werkterrein toegewezen aan twee dochtermaatschappijen, nl.:
2. De Ford Motor Company of Canada: deze heeft als werkterrein toegewezen gekregen het Britse Gemenebest (met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk en Ierland), Indonesië, Australië en Azië, en een groot deel van Afrika.
3. De Ford Motor Company (England), welke te Dagenham een productiebedrijf exploiteert, is van groot belang geweest voor de afzet op de markten van het Verenigd Koninkrijk en Ierland, het Europese continent behalve de Sovjet-Unie, Voor-Azië en een deel van Noord-Afrika.
Om enige indruk van de geweldige productie van het concern te verkrijgen, zijn hier vermeld de productiecijfers over 1948: Ford V.S. 1 153 071 automobielen, Canada 97 015 automobielen, Engeland, Frankrijk en Duitsland 173 852 automobielen.
De productie in het eerste jaar van het bestaan der maatschappij bedroeg 1708 automobielen.
De N V. Nederlandse Ford Automobiel Fabriek te Amsterdam is een zgn. assembly plant, waar automobielen worden gemonteerd uit aangevoerde onderdelen. Deze „assembly plant” heeft thans een capaciteit van ca 8000 wagens per jaar en 700 personen vinden in deze fabriek werk.
Bij de oprichting bedroeg het kapitaal ƒ 5 mill., waarvan aan de Engelse Ford Mij werd afgegeven ƒ 2½ mill. aandelen tegen inbreng van patenten e.d., en ƒ ½ mill. tegen inbreng van contanten, terwijl ƒ 1 mill. aandelen werd ondergebracht bij aan de Ford organisatie verbonden personen; de rest werd bij emissie in Nederland aan het publiek aangeboden. Het kapitaal bedraagt thans na terugbetaling, herkapitalisatie en dividenduitkering in aandelen ƒ 6 mill.
Tot de opening van de fabriek in Amsterdam in 1933, was er in Rotterdam van 1924 af de N.V. Ford Motor Company of Holland. Dit was een service plant, d.w.z. een fabriek die de service verzorgde voor de in ons land verkochte wagens.
L. VAN ZWOL
In BELGIË bestaat eveneens een „Assembly plant” van de Ford Motor Company, de N.V. Ford Motor Company (Belgium) te Antwerpen. Deze vennootschap werd opgericht in 1922 met een kapitaal van 100 000 frank. In 1929 werd het kapitaal gebracht op 100 000 000 frank; een deel van de kapitaalsverhoging werd onderschreven door de Engelse Ford Motor Cy. Thans bedraagt het kapitaal, na verschillende verhogingen en verminderingen te hebben ondergaan, 18 000 0000 frank. In 1949 werden in de Ford Motor Company te Antwerpen nagenoeg 10 000 wagens gemonteerd.
DR G. VAN POUCKE
