graaf (1786), Pruisisch staatsman (Lottin, Achter-Pommeren, 2 Sept. 1725 - Berlijn 27 Mei 1795), werd een belangrijk medewerker van Frederik* de Grote op het gebied der buitenlandse politiek tijdens de Zevenjarige Oorlog, die hij rechtvaardigde in zijn Mémoire raisonné (1757). Hij ontwierp in 1762 het vredesverdrag met Rusland en Zweden en sloot de Vrede van Hubertusburg (1763).
Als Kabinetsminister nam hij deel aan de onderhandelingen over de Eerste Poolse Deling (1772) en over de Vorstenbond (z Fürstenbund, 1785). Onder Frederik* Willem II zette hij de anti-Oostenrijkse staatkunde van Frederik II voort: verbond met Engeland, na de interventie in de Nederlandse Republiek (1787), en met Turkije en Polen (1789 en 1790). Hertzberg’s befaamde „plan” was: uitbreiding van Rusland tot de Djnestr; Moldavië en Walachije voor Oostenrijk, dat Galicië terug zou geven aan Polen; Dantzig, Thorn en Posen voor Pruisen. Na de dood van Jozef II echter zocht Frederik Willem II weder toenadering tot Oostenrijk (Verdrag van Reichenbach, Juli 1790), waarop Hertzberg zijn ontslag kreeg (1791).Lit.: A. Th. Preuss, Ewald Friedrich, Graf von Hertzberg (1909); R. Krauel, Graf H. als Minister Friedrich Wilhelms II (1899).
