Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

DUKATEN

betekenis & definitie

heten of liever heetten verschillende gouden munten van hoog gehalte. De eerste dukaten, die voor het handelsverkeer van belang waren, werden in 1284 te Venetië geslagen (de eigenlijke naam was zecchino, van zecca, munt; „ducaat” werd ontleend aan het opschrift: „Sit tibi Christe datus quem tu regis iste ducatus”, d.i.

Christus, dit gebied, waarover Gij regeert, zij aan Uw hoede overgegeven). Van Italië uit verbreidden de dukaten zich over vele Europese landen. Ook in Nederland heeft men diverse munten van die naam gekend. Onder de Republiek was de dukaat geen wettig betaalmiddel, zomin als de meeste gouden munten in die tijd. Ca 1750 had de dukaat echter door het gebruik een koers gekregen van 5,25 gld. Uit het goudgewicht van de dukaat vloeide een verhouding tussen goud en zilver voort van 14,71, hetgeen veel te hoog was tegenover de officiële verhouding tussen beide metalen (14,14). Aldus ontstond een situatie waarbij de wet van Gresham begon te werken, in die zin dat het zilver nu als meestwaardig metaal uit de circulatie verdween en het goud toestroomde. Weldra werden hiertegen maatregelen genomen waarbij o.a. de zilveruitvoer werd verboden en de dukaat uitdrukkelijk tot negotiepenning werd verklaard.Ook thans nog bestaat voor ieder de mogelijkheid, bij de Rijksmunt gouden dukaten te laten slaan, die niet de hoedanigheid van wettig betaalmiddel bezitten. Volgens de Muntwet hebben zij een gewicht van 3,494 g en een gehalte van 0,983.

< >