1. Het schrijven, beter tekenen op de huid met een daarvoor geschikt potlood (dermatograaf), ten einde de bevindingen, waartoe men bij de percussie van het lichaam gekomen is, vast te leggen en te kunnen overzien.
Op die wijze kan men bijv. op de huid van de borstkas de grenzen van de borstorganen, hun verschuifbaarheid bij de ademhaling, in de percussietoon afwijkende delen der longen (bijv. bij pneumonie, pleuritis) aantekenen.2. Enkele seconden na het bestrijken van de huid met een stomp voorwerp, bijv. met het einde van een penhouder, kan men een witte streep zien ontstaan op de plaats, waar de huid geraakt is. Na enkele minuten neemt deze witte plaatselijke reactie, die op een samentrekken der haarvaten (capillairen) berust, weer af. Practisch is deze zgn. witte dermografie bij iedereen, vooral op de rug en de strekzijde der benen, waar te nemen. Bijzonder duidelijk is het, wanneer de huid door hyperaemie rood is. Wordt de huid onder krachtiger druk bestreken, dan volgt na ca 15 seconden een rode reactie op de plaats van aanraking; in het midden is soms een fijne witte lijn te zien (dermografia rubra). Bij een aantal mensen ontstaan na mechanische huidprikkels ter plaatse, waar deze ingewerkt hebben, scherp begrensde zwellingen, die tegen de gelijktijdig optredende roodheid er omheen duidelijk afsteken. Door betasten met de vinger kan men vaststellen, dat de aangeraakte plaats tijdens de reactie boven het niveau van de huid uitsteekt (d. elevata). Deze roodheid en zwelling geven eenzelfde beeld als de huidverschijnselen bij netelroos, vandaar spreekt men bij de laatstgenoemde vorm van dermografie ook wel van kunstmatige netelroos (urticaria factitia). De zwelling moet een gevolg geacht worden van het uittreden van vocht uit de haarvaten, waardoor een plaatselijke vochtophoping in het weefsel, oedeem, ontstaat. De omgevende roodheid wordt veroorzaakt door verwijding van de kleine arteriën. Een en ander zou te voorschijn geroepen worden door een histamine-achtige stof, die door mechanische prikkels in de huid vrijkomt; het oedeem zou door een directe werking op de capillairen, de roodheid door reflexwerking ontstaan. De redenen van de bijzonder sterke gevoeligheid van de huid bij de laatstgenoemde dermografische reactie zijn niet bekend.
DR J. VAN NIEKERK
