Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

COURTOISIE INTERNATIONALE

betekenis & definitie

ook genoemd comitas gentium, is de term, waarmede men de beleefdheidsgewoonten van de staten in hun onderling verkeer aanduidt. Zij is geen volkenrecht, haar schending is dus geen volkenrechtsschending.

Wel kan dit een onvriendelijkheid zijn, die voor de andere staat aanleiding is tot het nemen van retorsie-maatregelen of van represailles. Oorspronkelijk regeerde deze comitas gentium, deze welwillendheid van volken tegenover elkaar, in plaats van het recht, hun onderlinge verhouding en de behandeling van hun onderzaten wederzijds.De internationale courtoisie beheerst ook het ceremonieel ter zee. Zij schrijft voor dat grotere oorlogsschepen bij het bezoeken van buitenlandse havens, als eerbetoon aan de regering van het betrokken land, een saluut afgeven. Ook wanneer een oorlogsvaartuig een oorlogsschip van een vreemde natie, waar aan boord zich een staatshoofd of vlootvoogd bevindt, ontmoet, behoort zij een saluut af te geven. Deze saluten worden alleen gegeven wanneer dit eerbetoon door de wederpartij kan worden beantwoord.

Tijdens een dergelijk saluut wordt de Marine oorlogsvlag van de betrokken natie in top gehesen. Voorts kent men persoonlijke saluten welke worden afgegeven na afloop van het bezoek van een staatshoofd, minister of vlootvoogd aan het betrokken oorlogsschip. Een dergelijk saluut wordt niet beantwoord. Voor de Koninklijke Marine is het ceremonieel geregeld in het Reglement Eerbewijzen der K.M.

Lit.: F. Stoerk, Völkerrecht und Völkercourtoisie (Tübingen 1908); V. N. Dimitch, La G.

I. et le droit des gens (Paris 1930); J. M. B. Scholten, Het begrip Comitas Diss. (Utrecht 1949).

< >