(chevalier), Frans avonturier (Tonnerre 3 October 1728 Londen 21 Mei 1810), promoveerde in 1748 te Parijs tot doctor utriusque juris en trad in 1756 in Franse diplomatieke dienst. Als geheim agent van Lodewijk XV was hij eerst werkzaam in Rusland, sinds 1763 in Engeland.
In het bezit van een FransEngels invasieplan, geraakte hij in verschillende intriges verstrikt. Lodewijk XVI stond hem in 1775 een pensioen toe, onder voorwaarde dat hij zich om bepaalde redenen niet anders dan in vrouwenklederen zou vertonen. Hij stierf op hoge leeftijd, na ca 35 jaar als vrouw te hebben geleefd. Zijn werkelijk geslacht bleef jarenlang onbekend en werd pas na zijn dood definitief vastgesteld. Hij geldt als prototype van het tra(ns)vestitisme, dat door H. Havelock Ellis naar hem Eonisme werd genoemd.Bibl. : Essai historique sur les différentes situations de la France (Amsterdam 1753); Lettres sur l’utilité des mûriers (1758); Mé- moires pour servir à l’histoire générale des finances (2 dln, Londres 1758, herdr. als: Considérations historiques sur les impôts, 1760); Lettres, mémoires et négotiations particulières (La Haye 1764) ; Les loisirs du chevalier d’E. d. B. (13 dln, Amsterdam 1774, herdr. 1878); Mémoires, publ. p. E. Gaillardet (2 dln, Paris 1836, vervalst).
Lit.: J. B. Telfer, The strange career of the chevalier d’E. de B. (London 1885) ; O. Homberg et F. Jousselin, Un aventurier du XVIIIe siècle, le chevalier d’E. (Paris 1904) ; F. de Witt Huberts, Vreemde levens en raadselachtige gebeurtenissen (Amsterdam 1929), 114-136.
