Prolongatie is eene in den effectenhandel zeer gewone overeenkomst, waarbij iemand aan een ander tot waarborg voor verschuldigd kapitaal eene hoeveelheid effecten ter hand stelt, wier werkelijke waarde 10% hooger is dan het verschuldigde. Die overeenkomst wordt doorgaans gesloten onder de volgende voorwaarden: hoewel het contract voor eene maand is aangegaan, is de schuldenaar bevoegd om ook vroeger tegen betaling van het verschuldigde de effecten op te vragen, — het contract moet elke maand vernieuwd (geprolongeerd) worden, — de rente bedraagt gewoonlijk 3%, — de geldopnemer moet zorgen, dat bij daling der effecten de hoogere waarde van deze 10% blijve, anders kan de schuldeischer de effecten verkoopen en het te kort van den schuldenaar eischen. Het prolongatie-contract heeft alzoo vele punten van overeenkomst met het beleenings-contract, doch ook weder punten van verschil.
Immers bij beleening bedraagt de hoogere waarde doorgaans 20% en mist de beleener de bevoegdheid om binnen den bepaalden typ af te lossen, terwijl eene beleening niet uitsluitend met effecten plaats heeft. Prolongatie is meestal een hulpmiddel om effecten te koopen, welke men niet betalen kan of betalen wil, daar men den verkooper slechts 10% van hunne werkelijke waarde behoeft ter hand te stellen. Dit geschiedt in het vooruitzicht, dat dergelijke Staatsschuldbrieven binnen korten tijd zullen rijzen, zoodat men alsdan het bedrag der vermeerderde waarde ontvangt Bij daling echter moet men surplus betalen of het bedrag daarvan bijbetalen.