Orthoceratieten is de naam eener dierenfamilie uit de Weekdieren en wel uit de klasse der Koppootigen (Cephalopoda). Zij onderscheiden zich van de nautilussen door weinig gekromde of geheel regte, van kamers voorziene schalen, van welke de laatste, de woonkamer, klein is, en vooral ook door eene naauwe mondopening. De geslachten dezer familie zijn: dat van den gekromden Cystoceras, — dat van den gekromden en naauwmondigen Phragmoceras, — dat van den zakvormigen Ascoceras, — dat van den schroefvormig gewonden Gyroceras, — en dat van den regten Orthoceras.
De beide laatstgenoemde en Cystoceras vindt men van de Silurische vorming af nog verder naar boven, en Gyroceras tot in de Devonische lagen, terwijl de naauwmondige geslachten alleen in het Silurisch gesteente te vinden zijn; Orthoceras en Cystoceras strekken zich echter uit tot in de triasvorming der Alpen. — De schaal der Orthoceratieten is in den regel langwerpig, zelden kort-kegelvormig, meestal rond op de doorsnede, en zelden elliptisch. De buitenvlakte is gewoonlijk glad of golvend, zelden bultig. Van binnen zijn de scheidswanden der kamers van een sipho (verbindingsbuis) doorboord.
