Naumburg an der Saale is eene arrondissementshoofdstad in het Pruissische regéringsdistrict Merseburg.
Zij ligt aan den spoorweg niet ver van het vereenigingspunt van de Unstrut met de Saale en telt ruim 16000 inwoners (1875). Tot de merkwaardige gebouwen behooren er het Slot, thans tot geregtshof ingerigt, het stadhuis, het gebouw voor het Hof van appél, en onder de 5 evangelische kerken de dom, in spitsboogstijl opgetrokken en van 3 torens voorzien. Ook vindt men er een gymnasium, eene hoogere burgerschool, een weeshuis en onderscheidene hospitalen en inrigtingen van weldadigheid. Handel en nijverheid zijn er niet onbelangrijk.
Te voren had men een zelfstandig bisdom Naumburg of Naumburg-Zeitz, in 2 afzonderlijke deelen aan de Saale en aan de Elster gelegen, met 40000 inwoners op eene uitgebreidheid van 9 geogr. mijl. De zetel van het bisdom werd in 968 door keizer Otto I te Zeitz gesticht, maar later naar Naumburg verplaatst. In 1815 verviel dit bisdom aan Pruissen, doch het domkapittel bleef tot nu toe bestaan.
