Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 09-08-2018

Mastixboom

betekenis & definitie

Mastixboom (Pistacia Lentiscus). Het geslacht Pistacia, uit de familie der Terebinthaceën, omvat boomen, die aan de Middellandsche en Zwarte Zee en in Perzië, voorts in de keerkringslanden van Azië en in Noord-Amerika groeijen. Zij dragen gevinde bladeren met gaafrandige, leder- of parkementachtige blaadjes. De bloemen zijn tweehuizig.

De mannelijke staan in digte trossen, welke enkelvoudig of zamengesteld zijn. Het bloemdek is 5-spletig en omvat 5 helmdraden met vierkante helmknoppen. De vrouwelijke bloemen hebben een 3- of 4-spletig bloemdek en een ééntot 3-hokkig vruchtbeginsel. De drie stempels zijn zittend en vleezig. De drooge steenvrucht is éénhokkig en éénzadig. De tot dat geslacht behoorende mastixboom wordt 5 Ned. el hoog, maar blijft veelal een heester.

De bast is roodachtig en wordt later grijs. De takken dragen lederachtige bladeren met 2 tot 8 paren blaadjes, en de bloemen staan in de bladoksels. De vruchten worden zoo groot als kleine erwten; zij zijn rond, eerst rood en eindelijk zwart. Deze boom groeit op drooge plaatsen aan de kusten der Middellandsche zee en bloeit in het midden van de lente. In Turkije perst men olie uit de zaden, en vooral op Chios verkrijgt men door insnijdingen in den stam den mastixhars. Wij geven hierbij de afbeelding van een mannelijken en vrouwelijken tak (a en b) op ⅓de der natuurlijke grootte.

De handel in mastixhars is een monopolie der Turksche regéring. Deze neemt den geheelen oogst ten bedrage van omstreeks 50000 tolcentenaars over in koop, terwijl ieder dorp (op Chios) eene schatting betaalt van 1000 tolcentenaars. De hars, die aan den stam gedroogd is, levert de beste soort, namelijk mastix in tranen (in lacrymis) of bleekgele, ronde, doorzigtige korrels. De gewone mastix (Mastix in sortis) of op den grond gedroogde hars is een mengsel van tranen met zandkorrels en bastvezels. Deze hars wordt week bij het kaauwen, ontwikkelt daarbij een aangenamen reuk en een specerijachtigen smaak, is in kouden alkohol gedeeltelijk, in heeten alkohol, aether en aetherische oliën volkomen oplosbaar en onderscheidt zich daardoor van de goedkoopere harsen, waarmede zij wel eens vervalscht wordt. De mastixhars bestaat uit twee harssoorten: de eene, ten bedrage van 90%, draagt het karakter van een zuur en is in kouden alkohol oplosbaar, en de andere, ten bedrage van 10%, de indifferente masticine, is week, veerkrachtig en in kouden alkohol onoplosbaar.

< >