Lateraan is de naam van een plein te Rome. Het ontleende zijn naam aan het oudRomeinsche geslacht Lateranus, hetwelk tot aan den tijd van keizer Nero dien grond en de aldaar aanwezige gebouwen bezat. Nero deed den laatsten eigenaar, Plautius Lateranus, ter dood brengen en maakte zich meester van diens bezittingen, zoodat ook het Lateraansche paleis het eigendom des Keizers werd. Constantijn de Groote gaf het ten geschenke aan den Paus.
Deze en zijne opvolgers vestigden er hunnen zetel, totdat die verlegd werd naar Avignon, terwijl zij later hun intrek namen in het Vaticaan. Merkwaardig is vooral de kerk van St. Jan van Lateranus, door Constantijn de Groote naast dat paleis gebouwd. Zij onderscheidt zich door haren bouwtrant en door hare talrijke reliquieën, terwijl er sedert 1122 onderscheidene kerkvergaderingen (zie Concilie) gehouden zijn. Thans nog neemt de nieuwgekozen Paus met een optogt te paard deze kerk in bezit. Bij haar voorportaal bevindt zich het balcon, vanwaar de Paus zijn zegen geeft aan het volk. Op het Lateraanplein heeft men voorts de kapél die de Scala Santa omsluit, namelijk een trap, die volgens de overlevering afkomstig is van het huis van Pilatus te Jerusalem, — alsmede de kapél San Giovanni in fonte met een koepel, die gedragen wordt door 8 prachtige zuilen van porfier.
