Langensalza, eene stad in Thüringen, heeft eene geschiedkundige vermaardheid verkregen door het gevecht van 27 Junij 1866 en de hierop gevolgde capitulatie der Hannoversche armee. Deze laatste had, toen de onderhandelingen tusschen koning Georg met Pruissen den 26sten Junij geene gewenschte uitkomst hadden opgeleverd, in den daarop volgenden nacht ten noorden van Langensalza op eene heuvelreeks aan de Unstrut eene verdedigende positie betrokken, terwijl het hoofdkwartier zich te Merxleben bevond. Het bevel werd gevoerd door den luitenant-generaal von Arentschildt, terwijl de kolonel Cordermann aan het hoofd stond van den generalen staf. De armee, 20000 man sterk, was verdeeld in 4 brigaden en 2 reservekorpsen.
De Pruissische troepen behoorden tot het detachement Flies en telden 8200 man infanterie, 225 man kavallerie en 24 stukken geschut. Bij den aanvang van het gevecht werd Langensalza door de Pruissische voorhoede bezet, terwijl het eigenlijke korps vasten voet zocht te krijgen aan de Unstrut. Tevens hadden vrij hevige gevechten plaats op de beide vleugels van het Hannoversche leger. Nu poogde de bevelhebber van laatstgenoemde armee den strijd in het centrum tot eene beslissing te brengen. Hij trok gedeeltelijk om de Pruissen heen en noodzaakte hen, in het centrum terug te trekken, hetwelk te 3½de uur in de beste orde en in de rigting van Warza geschiedde. Een uur later bevond zich de Hannoversche voorhoede op de heuvels, waar zij dien ochtend hare voorposten had uitgezet, terwijl het gros van het leger zich bij Langensalza verzamelde.
De Pruissen hadden een verlies geleden van 846 man, en de Hannoveranen misten 1327 man en 102 officieren, van welke 356 man en 22 officieren gesneuveld waren. Hoewel nu de Hannoveranen eene overwinning behaald hadden, die hun veroorloofde naar het zuiden te trekken en zich met de Beijersche troepen te vereenigen, maakten zij geen gebruik van de verworven voordeelen. Reeds in den nacht van den 27sten op den 28sten Junij trokken versterkingen uit het Pruissische leger derwaarts en in den ochtend van laatstgenoemden dag waren de Hannoveranen omringd door 40000 man onder de bevelen van de generaals Flies, Manteuffel en Korth. Er bleef dus niets over dan eene eervolle capitulatie, welke den 23sten Junij tusschen de generaals Arentschïldt en Vogel von Falckenstein gesloten werd. Volgens de bepalingen van deze moesten de Koning en de Kroonprins hun verblijf kiezen buiten Hannover en werd hun leger ontbonden.
De stad Langensalza is eene arrondissementshoofdstad in het regéringsdistrict Erfurt van de Pruissische provincie Saksen en telt omstreeks 10000 inwoners. Er zijn vele fabrieken, vooral katoenspinnerijen, lakenfabrieken, pottebakkerijen en kalkbranderijen.
