Ignorantia beteekent woordelijk: onwetendheid, onkunde. Men spreekt in de taal der juristen van ignorantia facti, onbekendheid met het feit, en van ignorantia juris, onbekendheid met het regt.
De onbekendheid met een feit heeft in het strafregt in den regel geen invloed; bestaat de onkunde omtrent het feit zelf, waardoor een misdrijf volbragt wordt, dan is daardoor alléén het bestaan van een der hoogere graden van schuld uitgesloten: het neemt het voorhanden zijn van een lageren schuldgraad niet weg. Onbekendheid met de gevolgen van het materiële feit, waardoor het misdrijf zijn beslag krijgt, kan óf de schuld uitsluiten óf, als verzachtende omstandigheid, haar verminderen.
De ignorantia juris is in het strafregt van geen effect. De beschaafde volken leven allen onder den ook bij ons heerschenden regtsregel, „dat de strafwetten en de verordeningen van politie verbindende zijn voor allen, die zich op het grondgebied van ons Koningrijk bevinden.” Dat vloeit voort uit het begrip van de algemeene verbindbaarheid der wetten, krachtens hare afkondiging. Ook in het Burgerlijk regt wordt een ieder gerekend de wet, en dus het regt, te kennen.
Dwaling in het regt wordt niet als reden van vernietigbaarheid eener regtshandeling aangenomen. Ignorantia facti kan in het Burgerlijk regt wel gevolgen hebben. Zij kan de reden zijn, dat eene overigens naar den vorm volkomen bestaanbare regtshandeling zonder oorzaak en daardoor nietig is, of althans vatbaar voor nietigverklaring.
Zie voorts onder Nietigheid, Overeenkomst, Testament.
