Helléborus L. is de naam van een plantengeslacht uit de familie der Ranunculaceën. De soorten zijn in het algemeen bij ons bekend onder den naam van nieswortel en behooren tot de gifplanten. Zij hebben korte, dikke wortelstokken, waaruit zich langgesteelde, voetvormig verdeelde of handvormig ingesnedene bladeren en bij sommigen een met bladeren voorziene bloemstengel, bij anderen eene naakte schaft verheffen. De bloemen hebben een grooten, 5-bladigen, bloemkroonachtigen kelk, een kring van zeer kleine, korte, buisvormige bloembladen met een 2-lippigen zoom, vele meeldraden en 3 tot 10 stampers, waaruit zich even zooveel kokervruchten ontwikkelen.
De belangrijkste soort is voorzeker de zwarte nieswortel (H. niger L.), welke in Zuid-Duitschland en Noordelijk Italië groeit en zich reeds midden in den winter — vaak onder de sneeuw — met fraaije, bleekroode bloemen vertoont. Zijne groote bladeren zijn lederachtig en glanzig-groen, en den kruipenden wortelstok gebruikt men onder den naam van Radix Hellebori nigri in de geneeskunde. Hij bevat een vergiftig sap, dat, inwendig toegediend, belemmerend werkt op de ademhaling en den bloedsomloop. In geringe hoeveelheden komt het inwendig bij onderbuiksziekten, in grootere uitwendig bij sommige huidziekten te pas. Dergelijke eigenschappen heeft ook de groene nieswortel (H. viridis L.), die bleekgroene kelkbladen, langgesteelde, 9tot 12-deelige wortelbladen en bijna zittende, 3-deelige stengelbladen draagt, wier lobben 3tot 4-spletig zijn. Deze heeft groenachtige bloemen en groeit ook in ons Vaderland. De stinkende nieswortel (H. foetidus L.) onderscheidt zich van de voorgaande soort door klokvormige, groene bloemen met bruine zoomen en door een onaangenamen reuk. — De sierlijke H. hiemalis L., die in het zuiden van Europa te huis behoort en vroeg in het voorjaar bloeit, wordt veelal onder den naam van Eranthis hiemalis Salisb. als een afzonderlijk geslacht beschouwd.
