Elgin marbles is de naam der beroemde door graaf Elgin (zie boven) verzamelde en in het Britsch Muséum geplaatste verzameling van oud-Grieksche kunstgewrochten. Laatstgenoemde volbragt in den aanvang dezer eeuw eene reis door Griekenland, waar hij opgravingen deed en de merkwaardigste overblijfselen van bouwkunst door teekenaars liet opnemen en meten.
Aanvankelijk ontmoette hij tegenstand bij het Turksch bestuur te Athene, maar hij ontving weldra verlof van de Porte, om de gevondene schatten mede te nemen. Dientengevolge bragt hij eene menigte kostbare gedenkteekenen van antieke beeldhouwkunst bijeen of hij deed er afgietsels van vervaardigen, — en verzamelde daarbij een groot aantal vazen, bronzen voorwerpen, cameeën, intagliën en Grieksche munten. Nadat hij de slotsommen zijner nasporingen in het „Memorandum on the subject of the Earl of Elgin’s pursuits in Greece (1811 en 1815)” had bekend gemaakt, bragt hij in 1814 zijne geheele verzameling aan boord van schepen naar Engeland. Een der schepen, waarin zich vele bas-relièfs bevonden, leed schipbreuk op het eiland Cérigo, zoodat slechts weinige kisten gered werden, maar de overige bereikten hunne bestemming, waarna de geheele verzameling voor 35000 pond sterling door den Staat aangekocht en onder den naam van „Elgin marbles” in het Britsch Muséum geplaatst werd. De merkwaardigste stukken, afkomstig uit den bloeitijd der Grieksche kunst, uit de eeuw van Phidias en Praxíteles, zijn de overblijfselen van 14 prachtige standbeelden en meer dan 60 bas-relièfs, alle van het Parthenon te Athene, — voorts een reusachtig overblijfsel van een gedenkteeken van Thrasyllus, verschillende deelen van een aantal andere Atheensche gebouwen, alsmede vele vazen en een aantal opschriften. In de belangrijkste muséa van Europa vindt men afgietsels der relièfs van het Parthenon, namelijk van den strijd met de Centauren, — van den Panatheenschen optogt, en van sommige groepen van standbeelden, zooals de geboorte vapn Athene (Minerva) en de strijd van Athene met Poseidon (Neptunus) over Attica, welke laatste 2 de gevels van het gebouw versierden. Zulke afgietsels vindt men te Dresden en te Berlijn.
