Casamanza is eene rivier van West-Afrika, aan wier oevers zich de Franschen gevestigd hebben. Zij ontspringt in Kaboe in het gebergte van Foeta-Djalon, loopt evenwijdig aan de Gambia en stort na een loop van 250 kilometer zich uit in den Atlantischen Oceaan op 12c 32' N. B., 12 geogr. mijlen ten zuiden van de Gambia.
Uitgestrekte zandbanken versperren haren mond, zoodat er eene doorvaart voor schepen van 4 Ned. el diepgang bestaat ter breedte van slechts 1200 Ned. el. Binnen deze baai vindt men eene diepte van 10—15 Ned. el, en tot aan Sedhioe — dus over een afstand van 170 kilometer van haren mond af — is zij voor schepen van 2 Ned. el diepgang bevaarbaar. Hare breedte bedraagt over het bevaarbaar gedeelte van 1 tot 3 zeemijlen.
De vlakke alluviale oever is door zijtakken in vele eilanden verdeeld, die met mangle-boomen begroeid en digt bevolkt zijn. De eenige belangrijke zij-rivier is de Songrogoe. — De Franschen bezitten aan den mond der Casamanza de factorij Carabane met 650 inwoners (1869) en op den regteroever in het landschap Boedhië de versterkte factorij Sedhioe (12° 41' N. B. en 18° l½ W. L. van Parijs) die tevens de residentie van den commandant en de hoofdplaats van het landschap is en 2610 zielen telt (1869). Daarenboven zijn de meeste oevergewesten der rivier aan Frankrijks heerschappij onderworpen. Aan de Portugézen verbleef Zichinchor. Er wordt een belangrijke handel gedreven in aardnoten (Arachis hypogaea), wier olie in Europa in plaats van olijvenolie op de markt komt.
