Agnaten of zwaardmagen zijn mannelijke bloedverwanten, die in de mannelijke lijn van den gemeenschappelijken stamvader afstammen. Het Romeinsche regt noemt de familiebetrekking dier mannen agnatio en onderscheidt deze van de cognatio of natuurlijke bloedverwantschap. De grondslag der agnatio is de vaderlijke magt, die aan mannen alleen toekomt. De agnaten zijn de zoodanigen, die onder dezelfde vaderlijke magt van het stamhoofd zouden staan, indien deze nog leefde. Er kunnen dus ook vrouwen als eindleden der agnatio bijkomen, maar zij zetten de agnatio niet voort in haar kroost, dat onder de vaderlijke magt is gesteld van een ander stamhoofd. Heeft men, bij voorbeeld, dezen stamboom:
dan zijn al de mannen agnaten, behalve Cornelis, en ook Johanna en Maria zijn vrouwelijke agnaten. Bij de Romeinen konden geadopteerde personen het regt van agnaten verkrijgen.
Volgens het Longobardisch leenregt hebben alleen de nakomelingen van hem, die het eerst met een leengoed begiftigd is, als agnaten regt op dat leengoed, en volgens het Duitsche regt de zonen van den laatsten leenheer. Zie verder op leenstelsel.
