Wijsgeerige kunsttermen

Dr. C.J. Wijnaendts Francken (1925)

Gepubliceerd op 20-07-2020

theodicee

betekenis & definitie

(Gr. van God, en recht). Apologie d.i. verdediging of rechtvaardiging van het Godsbestuur tegenover al het kwaad en al de zonde, al het lijden en al de onvolkomenheid dezer wereld, die sterken twijfel zouden vermogen te doen rijzen aangaande Gods almacht, gerechtigheid en goedertierenheid, die toch als attributen aan Hem worden toegekend, — ja die zelfs in staat zouden zijn het geloof aan zijn bestaan aan 't wankelen te brengen.

Bekend bovenal is geworden de theodicee van LEIBNIZ(1710), welker optimisme Schopenhauer als huichelachtige vleierij brandmerkte. De bewijsvoering is hier van den aanvang af gebrekkig, aangezien wordt uitgegaan van vooropgestelde en reeds bij voorbaat als waarheid aangenomen eigenschappen Gods, die juist eerst zouden bewezen moeten worden, in plaats dat de werkelijkheid er zoo goed mogelijk aan werd aangepast en ermede in overeenstemming gebracht. De poging mag dus als mislukt beschouwd worden en als — in plaats van de gerezen moeilijkheden op te lossen, — alleen dienstig voor hen die toch reeds overtuigd zijn. Vgl. optimisme.

< >