Wijsgeerige kunsttermen

Dr. C.J. Wijnaendts Francken (1925)

Gepubliceerd op 20-07-2020

immanent

betekenis & definitie

(Lat. eig. — inblijvend). Datgene wat in iets uit hoofde van deszelfs wezen aanwezig is, zonder er van buitenaf in te zijn aangebracht.

Als tegenstelling van transscendent inzonderheid gebezigd ten opzichte van de Godsvoorstelling, wanneer deze, zooals in het pantheïsme en in afwijking van het supranaturalisme, een in de stoffelijke wereld besloten karakter aanneemt. Zoo b.v. bij Spinoza met zijn „natura naturans”.In de zoogenaamde „immanente philosophie” van Schuppe c.s. wordt alle zijn teruggebracht tot bewustzijnsinhouden. Alwat kan worden tot object van kennis en denken, is volgens haar steeds bewustzijnsinhoud; slechts het in het bewustzijn gegevene kan voorwerp zijn van wetenschap, aangezien slechts als bewustzijnsinhouden de dingen voor ons bestaan en realiteit bezitten. Zijn en bewustzijn toch vallen samen; object en voorstelling zijn in wezen identisch. Vandaar dat men deze richting ook wel heeft aangeduid met het woord „bewustzijnsmonisme” of ook wel met het woord „conscientialisme”.

< >