De leer van het onvermijdelijk noodlot (fatum), tegenover hetwelk ons niets overblijft dan lijdelijke berusting, omdat alle verzet toch niets zou baten en volkomen onvruchtbaar blijven. De noodwendigheid verkrijgt hier een soort van transscendent karakter en hult zich veelal in een godsdienstig gewaad.
Een dergelijk fatalistische wereldbeschouwing miskent de macht en den invloed van den menschelijken wil als determineerenden factor in het wereldgebeuren. Zoo vermag zij een verlammenden invloed te oefenen op ’s menschen inspanning en werkzaamheid; maar daarnevens vermag zij te voeren tot een tentoonspreiding van grooten heldenmoed en doodsverachting, gelijk de volgelingen van den Islam meermalen bewezen hebben.
