geb. 1 Juli 1719 te Grabow, bij Burg in Saksen, overl. 6 Oct. 1760 te Pilgerhut in het toen Nederlandsche Berbice, werd in 1738 student in de theologie te Halle en in 1740 leeraar aan het paedagogium aldaar; in 1743 ging hij tot de Broedergemeente over, was van 1743-1745 leeraar aan het theol. Seminarium dezer gemeente te Lindheim, daarna te Marienborn; tot de zendingsdienst in Berbice beroepen, kwam hij 27 Oct. 1748 op den zendingspost, Pilgerhut aan, waar hij zich onverwijld op de studie van het Arowaksch toelegde, in welke taal hij reeds op 2 Maart 1749 eene toespraak hield, hetgeen vóór dien nog nimmer door een Europeaan gedaan was.
Zijn invloed op de Indianen moet zeer groot geweest zijn. In 1755 maakte hij met Nathanael Seidel eene reis naar de Corantijn en de Saramacca, om geschikte plaatsen voor twee zendingsposten onder de Indianen te zoeken. Hij bezocht bij die gelegenheid ook Paramaribo en maakte de plannen voor de in 1757 opgerichte posten Saron aan de Saramaccarivier en Ephraïm aan de Corantijn. Zijne studie van het Arowaksch leidde tot de samenstelling van een woordenboek en een spraakkunst en een vrij groot aantal geestelijke liederen, die langen tijd in de archieven der Broedergemeente in handschrift bewaard zijn. In de Grammaires et vocabulaires roucouyennes, arrouague, piapoco et d'autres langues de la région des Guyanes, par MM. J.
Crevaux, P. Sagot, L. Adam, Paris 1882, zijn ook opgenomen Arawakisch-Deutsches Wörterbuch en Grammatica der Arawakischen Sprache, beide naar handschriften, in het bezit der Broedergemeente te Zittau (zie over Th. S. Schumann INDIAANSCHE TALEN, en verder het onder Ch. L.
Schumann genoemde boek van David Cranz. - Nachrichten aus der Brüdergemeine, 1823. - Mr. H.C. Focke, Iets over de Arowakken en hunne taal, tijdschr. West-Indië, Haarlem 1855. - Allgem. Miss. Zeitschrift v.
Warneck 1901, Mai Beilage: H. Schneider, Schumanns Lebensbild. F. Staehelin, Die Mission d. Brüdergemeine in Suriname und Berbice im achtzehnten Jahrhundert, Herrnhut (z.j. 1915?).
