streeft naar de socialisatie van de productiemiddelen (ook de grond), opdat bij de productie „menswaardige” toestanden voor alle betrokkenen gelden en de producten „billijk” verdeeld worden. Hoe dit bereikt moet worden? Zoveel hoofden en... harten, zoveel zinnen.
Veelal is het woord in zijn wezen negatief: verzet tegen het individualisme, alle heil verwachtend van verandering. Later is het ook weer tegenstelling geworden tegenover zijn uiterste consequentie: het communisme, dat o.a. alle individuele bezit wil afschaffen. Men heeft verscheiden soorten socialisme, denk maar aan: staats-socialisme, katheder-socialisme, christen-socialisme, nationaal-socialisme, sociaal-democratie, revisionistisch socialisme, vrij socialisme, revolutionnair socialisme, agrarisch socialisme, landnationalisatie enz. Quack onderscheidt in zijn „De Socialisten” bovendien nog Grieks, Romeins, middeleeuws, godsdienstig socialisme der 18e eeuw enz.
Veelal ligt in het begrip socialisme het streven naar maatschappelijke en economische gelijkheid en om tot die gelijkheid te komen een min of meer consequente afschaffing van het particulier bezit. Doch ook hier zijn de verschillen heel groot. Waar de katheder-socialisten al tevreden zijn met een interventie van den staat ten bate van de zeer algemene en grote productiemiddelen (als spoorwegen, mijnen enz.) willen de radicaalsten alle particuliere bezit, eerst van productiemiddelen, maar dan ook van al het andere, afschaffen.
Een andere tegenstelling onder de socialisten is nog het revisionistische tegenover het révolutionnaire socialisme, waarbij het eerste uit is op geleidelijke hervorming, terwijl de revolutionnairen heil verwachten van de revolutie. Zie: Marx en Kapitaal.
