Er is geen woord, waarover meer misverstand heerst, dat nog steeds groeit. Huiselijk verstaan wij daaronder de ongezonde neiging van enig individu, om zich niets of te weinig te bekommeren om het zeggen en doen van anderen.
Neemt men verder aan, dat individualisme is de leer, die in de menselijke samenleving het individu en zijn belangen op den voorgrond stelt, dan construeert men daartegenover het universalisme, >de leer, die den staat, het mensdom op den voorgrond stelt en den persoon slechts beschouwt als onderdeel van het algemeen. Doch scherpe grenzen zijn hier moeilijk te trekken, omdat ook weer niemand kan ontkennen, dat de universaliteit er is om en bestaat uit de individuen.Gewoonlijk erkent ook de universalist, dat een zekere hoeveelheid vrijheid voor het individu onmisbaar is. Aan den anderen kant zijn er individualisten — beroemde voorbeelden zijn Spencer en Nietzsche —, die wel weer heel ver gaan in hun voorliefde voor het individu.
Men vereenzelvigt veelal (doch heel vaak ten onrechte) de liberale idee met het individualisme, de socialistische met het universalisme.
