Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Leisteen

betekenis & definitie

is een verzamelnaam voor die gesteenten, welke door druk, temperatuur en tijd zo vervormd zijn, dat ze makkelijk in dunne vlakke lagen kunnen splijten. Zo kunnen leem, klei en ook andere gesteenten tot lei worden.

Veel leisteen wordt in de steengroeven in de Belgische Ardennen en in Noorwegen gevonden en dient als dakbedekking.
De leisoorten der Ardennen en ook uit het Rijndal zijn uit klei ontstaan. Men gebruikte ze vroeger ook voor de zo bekende schoolleien. Vroeger werd door alle kinderen in de laagste klassen der lagere scholen op de lei geschreven, daarna kreeg het kind een potlood, om ten slotte naar pen en inkt over te gaan. Tegenwoordig is de lei geheel in onbruik geraakt en afgeschaft.
Lelie. De lelie is een bloem, die door haar fraaien vorm en lieflijke verschijning zozeer de verbeeldingskracht der mensen heeft getroffen, dat zij ook in de symboliek en in de heraldiek (wapenkunde) een belangrijke rol speelt.
Reeds in de oudste tijden was bij de Oosterse volken de lelie het symbool van onschuld en reinheid en zo is in de R.K. Kerk de lelie het symbool van de maagdelijke reinheid van Maria. Op oude schilderijen van de Aankondiging aan Maria, dat zij uitverkoren is de Moeder van Jezus te worden, komt dikwijls de engel Gabriël voor met een lelie in de hand.
Ook in de wapenkunde is de lelie een geliefd ornament. Oorspronkelijk een Oosters patroon, is het in 1179 door Lodewijk VII in het Franse wapen gebracht. Onder Philips II August begon men ook kroningsgewaden, kerkelijke voorwerpen, kruisen enz. met lelies te versieren.
Ook in het padvinders-embleem is een lelie opgenomen.
Eigenaardig is echter, dat al deze lelies eigenlijk gestyleerde irissen zijn (onze lis — fleur de lys) en dus feitelijk aan een geheel andere bloem doen denken.

< >