Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Kwakzalver

betekenis & definitie

Zo noemt men iemand, die, zonder dat hij daartoe de bevoegdheid bezit, de geneeskunst uitoefent. In vroeger eeuwen ontbrak op de weekmarkten in ons vaderland nimmer de kwakzalver.

Tussen de kramen en tafels der kooplieden had hij zijn tent opgeslagen. Zijn helpers — ieder kwakzalver van enigen rang had er een paar in dienst — begonnen dan in het volle marktrumoer de trommel te roeren en de trompet te steken, om de algemene aandacht te trekken.

Had zich voldoende volk om het platform verzameld, dan vertelden zij het geachte publiek onder geheimhouding hun levensgeschiedenis. Tot tranen bewogen, deelden de dankbare mannen mede, hoe zij door hun tegenwoordigen meester, een geboren Hongaarsen prins, geheel en al waren genezen.

De prins was thans op zijn wereldreis ten bate van alle misdeelden en lijdenden ook hier gekomen, om zijn gaven ter beschikking te stellen van het geachte marktpubliek. Hij was bereid om voor zijn prestaties geldelijke vergoedingen aan te nemen, voornamelijk om daardoor den ernst der genezingzoekenden te beproeven.

Wanneer nu de eerste lijders maar voor den dag wilden komen, dan zouden de dienaren trachten hun meester te bewegen uit zijn tent te komen en zijn gaven te tonen. Meestal waren er liefhebbers genoeg en ook de prins liet zich gewoonlijk spoedig verbidden, om te voorschijn te komen en de goede lieden te helpen.

In de meeste gevallen kwam de begaafde man tot de ontdekking, dat het gebruik van dit of dat watertje of zalf, na twee of drie dagen, gewis volslagen genezing zou brengen. De patiënt ging naar huis en, baat of geen baat, verhaal had hij niet, want de prins was inmiddels reeds verder gereisd, zonder een adres achter te laten.Dit is ongeveer het type van den kwakzalver of charlatan, door wien het marktpubliek zich gaarne liet beetnemen. In onzen tijd staat dit type kwakzalver niet op den voorgrond, doch de kwakzalverij bloeit nog.

< >