Een woord, dat erg geleerd lijkt, maar het toch niet is. Het woord breviarium betekent uittreksel uit een groot werk en wordt eigenlijk alleen in samenstellingen gebruikt.
Zo is het Breviarium Romanum, letterlijk vertaald dus „Romeins uittreksel” — denk ook aan het Franse woord bref, dat kort betekent — een liturgisch boek der R. K. geestelijkheid, dat verkorte gedeelten bevat uit verschillende godsdienstige geschriften.
Het breviergebed is verdeeld in 8 getijden voor iederen dag. Alle getijden zijn opgebouwd uit psalmen, lezingen, gebeden enz.
Ieder geestelijke is verplicht, dagelijks dit breviarium of brevier te gebruiken.Het gewone Nederlandse woord brevier, eigenlijk een afkorting dus van breviarium, heb je stellig wel eens gehoord. _ Er zijn nog meer „breviariums”. Zo is b.v. het Breviarium August I, een geschrift, dat dateert uit den Romeinsen keizertijd en dat genoemd is naar keizer Augustus. Het bevat allerlei bizonderheden over den staat, het leger, de belastingen enz. in het oude Rome. In 1847 verscheen een uitgave van dit boek te Berlijn.
Het Breviarium Alaricianum is een verzameling van Romeinse rechtsregels en rechtsbeschouwingen, welke koning Alarik II in 506 voor de Romeinen, die in het Westgothische rijk woonden, liet vervaardigen.
Het Breviarium Grimani tenslotte is weer een ander werk, dat niet zozeer om zijn inhoud beroemd geworden is als wel om zijn vorm. Het is een handschrift uit den ouden tijd, waarschijnlijk in het eind van de 15e en ’t begin van de 16e eeuw door Vlaamse kunstenaars vervaardigd. Het is een wonder van schrijf- en versierkunst, schitterend verlucht met afbeeldingen van bloemen, bladeren -en insecten. Het wordt te Venetië bewaard en is genoemd naar de Venetiaanse familie Grimani, die het een tijdlang in bezit had. In 1910 is er een Nederlandse reproductie van verschenen.
