Gepubliceerd op 16-11-2020

Koningseider

betekenis & definitie

Somateria spectabilis (Linnaeus: Anas) 1758. Een in Europa weinig voorkomende Eendensoort (broedt op Spitsbergen en aan de Witte Zee), die echter wegens de opvallende kleuren van het ♂ toch al vrij vroeg (in ieder geval aan Linnaeus) bekend was.

De naam stamt ws. uit Ijsland (ijsl Mdarkóngur, letterlijk 'Eiderkoning'), waar soms in grote kolonies van de Eidereend één enkel mannetje van de Koningseider vertoefde; het lag dan voor de hand dit speciaal gekleurde exemplaar (vooral de oranje snavelknobbel boven de grijze kop heeft iets koninklijks [Terres 1980]) als de 'koning' van de aanwezige Eiders te beschouwen [Lockwood 1961; HVM 1969 p.213]. Denaam, of althans het begrip, zou via ferösMdukongur op E King Eider, deens Kongeederfugl en N Koningseider kunnen zijn overgegaan. Verder heeft de invloed van deze zienswijze niet gereikt: Linnaeus gebruikte de naam spectabilis 'waard om gezien te worden', aansluitend bij zweeds Praktejder en D Prachteiderente. De naam Koningseider komt derhalve niet uit het R taalgebied, waar de vogel vaker voorkomt en waar hij niet zo'n uitzonderingspositie tussen de Eidereenden inneemt. R Gagagrebenoesjka, letterlijk 'de Eider met een (hane)kam' (Gaga is ws. een onomatopee, R grében’ 'haarkam').

< >