Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

God vergeef me

betekenis & definitie

Deze oorspronkelijke eedformule is tot vloekformule geworden. Met de verzachtende varianten gadvergeefme, gadvergemme, godvergeme, godvergeve, vergeme en vergemie, is zij natuurlijk te herleiden tot God ver geve mij. Als vrome wens werd God vergeve mij ter verontschuldiging gebruikt.

Tegenwoordig zien wij de verbinding vooral als uitroep van verbazing, ergernis, verontwaardiging. In gadvergeefme is het eerste lid een verzachte vorm van God, evenals in gadvergemme. De constituenten -vergem(m)e zijn een assimilatie van vergeve mij. Hetzelfde geldt voor vergemie, dat door de lichtvoetige klankkleur van de Hel aan mildheid wint.

De uitroep is door toevoeging van het suffix -se ook tot bijvoeglijk naamwoord geworden, zoals wij kunnen zien in bijvoorbeeld de verbinding grote godvergemese klootzak. zie potvergeme, snotvergeme.

< >