Gepubliceerd op 20-01-2021

Willem janszoon blaeu

betekenis & definitie

geb. 1571, volgens sommigen te Alkmaar, volgens anderen (Van Lennep), te Amsterdam, beoefende onder Tycho-Brahé de wis- en sterrekunde, zette te Amsterdam een drukkerij op, en gaf de vruchten zijner nasporingen in het licht, als het Graadboek en het Licht der Zeevaart, twee weiken die zich geheel op den tocnmaligen stand der wetenschap plaatsten en zich voor langen tijd een plaats in de zeevaartkunde veroverden, ook buiten de grenzen der nederlandsche gewesten. B. hield briefwisseling met Galileï, Descartes enz ; Vondel was een vriend des huizes en bij B. verscheen onder meer diens Gysbreght van Aemstel.

Verder gaf B. den eersten druk van den beroemden naar hom genoemden atlas van Blaeu uit, benevens nog vele andere werken voor de zeevaart; ook vervaardigde hij aard- en hemelgloben.De drukkerszaak werd na zijn dood, omstreeks het midden der 17'le eeuw, voortgezet door zijn beide zonen, Cornelis en Joan (overl. 28 Dec. 1673); deze verwierven zich een europeeschen naam met hun Atlas Blaviana (1650, 1662) in 14 folio-deelen, een waar reuzenwerk; aan elke kaart hiervan waren schatten gelds ten koste gelegd en jaren arbeids besteed — „Maar ook geen gehucht, geen beekje, geen heuvel, geen moeras, geen boschage, geen dijk, geen landweg, geen grensscheiding, geen kreek, geen klip is vergeten, en, hoe ook de politieke verdeeling van Europa veranderen moge, voor al, wie er belang in stelt, om het terrein, waarop deze of gene belangrijke gebeurtenis voorvalt, te leeren kennen, zal immer de Atlas Blaviana eene welkome wegwijzer zijne’ — „Prachtige afbeeldingen, wapens, vignetten, zinnebeelden, versieren elke kaart: de Bijken, de Gewesten, de Afdcelingen zijn door verschillende gekleurde lijnen van elkander onderscheiden: de steden, vestingen, havens aan hare eigenaardige gedaante te kennen: met duurzaam goud zijn zij overdekt: geen dorpje, hoe klein ook, of het is door een gouden stip aangewezen, en, wanneer men een kaart opslaat, verbeeldt men zich in het eerst een rijken sterrenhemel te zien, zoo kwistig is er het goud overheen gestrooid.’’ (Van Gennep)

De drukkerij der gebr. B., eerst gevestigd op d.e Bloemgracht te Amsterdam, verhuisde later naar een nog hun naam dragend zijstraatje in de Gravenstraat, achter de Nieuwe Kerk; zij bevatte 9 persen, waarvan elk den naam van een der muzen droeg; do atlas wrerd gedrukt op de „ Urania”; 22 Febr. 1672 werd de geheelo drukkerij met al de letters en platen door brand vernield. De winkel der Hlaeuen op het Damrak, droeg naar zijn gevelversiering den naam van „de zonnewijzer.’’ De zaak werd in 1682 door Joan’s zonen, Joan en Pieter B. heropend en tot 1700 voortgezet. Bij hen zagen o. a. Cicero’s Orationcs (3 dim, 1799) het licht.

< >