Robert clive

betekenis & definitie

(lord), Grondlegger der britsche macht in Engelsch-Indië, geb. 29 Sept 1725, op het landgoed Styche in Shropshire, betoonde zich in zijn jongensjaren zeer onhandelbaar, werd van school tot school gezonden, muntte uit in allerlei waaghalzerij, en ging op 18-jarigen leeftijd, als schrijver in dienst van de East India Company, naar Madras en vond onderweg derwaarts gedurende een oponthoud van negen maanden in Brazilië hier gelegenheid zich de portugeesche taal eigen te maken; hij was juist meerderjarig toen Madras in 1746, gedurende den Oostenrijkschen successie-oorlog, gedwongen was zich aan Labourdonnais over te geven, waarop C. zich uit de voeten maakte naar het twintig mijlen zuidelijker gelegen fort St. David en hier als vaandrig in dienst trad; hij maakte snel avancement, nam in 1751 de stad Arkat (Arcot) in, en behaalde met geringe strijdkrachten herhaaldelijk kleine voordeelen op een veel sterkeren vijand; in 1752, kort na zijn huwelijk met Margaret Maskelyne, ging hij om gezondheidsredenen voor drie jaren naar Engeland, en keerde in 1755 naar Indië terug, veroverde Botnbay, Calcutta (op Suraj-udDaula, 2 Jan. 1757), versloeg een maand later het twintig maal sterker leger van den nawab, dwong deze de stad Calcutta en een stuk land daaromheen aan de Compagnie af te staan, versloeg hem op 23 Juni 1757 bij Plassey andermaal, en liet daarop JaffierAli tot nawab van Bengalen uitroepen; door deze overwinning legde hij den grond voor de britsche macht in Indië; Jaffier Ali moest voor zijn verheffing ontzaglijke schadevergoedingen uitkeeren; O. slaagde er voorts in voor altijd een einde te maken aan den franschen invloed in Indië; in 1760 naar Engeland teruggekeerd werd hij in 1762 tot'pair van Ierland, met den titel baron Clive van Plassey, verheven; van 1765 tot 1767 was hij gouverneur-generaal van de engelsche bezittingen in Indië en verwierf in dien tijd voor de Compagnie een uitgestrekt gebied, met eene bevolking van 15 millioen zielen (Bengalen, Bihar, Orissa, verdrag van Allahabad, in 1765); in Engeland teruggekeerd, verviel hij tot zwaarmoedigheid, gaf zich over aan het gebruik van opium en pleegde 22 Nov. 1774 zelfmoord.