de zuidelijkste prov. van Brazilië, is in het noordel. deel tot den Rio Pardo een berg- en boschrijik land, met warme dalen, waarin tropische vruchten gedijen, vervolgens heuvelachtig, waarbij bosschen en weilanden elkander afwisselen, en bestaat in het zuidelijk deel uit golvende vlakten, meest uitmuntend weiland, voor runder- en paardenteelt uitmuntend geschikt. De kusten zijn vlak en zandig met slechte en gevaarlijke ankerplaatsen.
Merkwaardig zijn de groote strandmeren, vooral de Lagoa dos Patos, aan welks noordel. einde de hoofdstad ligt. Veeteelt (paarden, muildieren en runderen), landbouw (maïs, rijst, boonen, lijnzaad, wedt, rogge, gerst en wijn). Ook worden er edelgesteenten, agaat en jaspis gevonden. Paraguay-thee is een voornaam uitvoerartikel. De hoofdstad is Porto-Allegre. Belangrijker is de aan de uitvloeiing van de Lagoa des Patos gelegen havenstad Rio Grande do Sul, met belangrijken zeehandel; San Leopoldo is een duitsche kolonie met bloeienden landbouw en nijverheid.
