russisch priester, geb. 1605, overh 1681, was de zoon van een eenvoudig landman en werd te Moskou tot priester gewijd. Toen hij zijn kinderen had verloren begaf hij zich in het klooster van Kajeozerski aan de Witte zee, waarvan hij weldra tot prior werd aangesteld.
Bij czaar Alexis in hooge gunst staande, werd hij in 1648 archimandriet van Novgorod en in 1652 patriarch van Rusland. De hervormingen, welke hij in de liturgische boeken aanbracht, deden een afscheiding van de behoudende elementen in de kerk (de Raskolniken) ontstaan, waarvan de gevolgen nog heden te bespeuren zijn. Zijn pogingen om. het gezag van het patriarchaat te verhoogen waren oorzaak dat hij in 1666 werd afgezet en in een klooster opgesloten.
