Monotremata, vogelbekdieren, cloakdieren, een onderklasse of orde der Zoogdieren, die in verscheiden opzichten een toenadering tot de vogels en de kruipdieren vertoont en zich het verst v. d. algemeenen typus der zoogdierklasse verwijdert. De mond der M. heeft den vorm van een snavel, eigenlijke lippen ontbreken, evenals ware tandem Nog groot er is de afwijking der voorttelingsorganen, deze komen het meest die der kruipdieren nabij; een eigenlijke uterus en scheede ontbreken, en de eileiders monden, evenals de pisleiders en de endeldarm in een cloaca.
De eieren zijn grooter dan bij de overige zoogdieren, en, hoewel een moederkoek ontbreekt, komen de jongen in de eileiders binnen in de eieren tot ontwikkeling, op een dergelijke wijze als bij ovo-vivipare kruipdieren en de visschen. Geboren wordende, zijn de jongen, hoewel nog naakt, echter meer ontwikkeld dan de jongen der buideldieren. Met deze laatsten hebben de M. wel is waar de buidelbeenderen gemeen, maar zij missen den buidel en zelfs eigenlijke tepels, hoewel de wijfjes twee melkklieren hebben, die zich aan den buik openen. De opneming van de melk door de jongen kan derhalve niet geschieden door een eigenlijk zoogen, maar slechts door een inspuiting in hun geopenden mond. Verder ontbreken bij deze dieren de oorschelpen geheel; zij hebben zeer kleine oogen, een korten platten of geen staart en korte pooten, elk met vijf vingers, die voorzien zijn van stevige graafnagels. Aan de achtervoeten der graafnagels bevindt zich een doorboorde spoor, welker holte in verband staat met de uitloozingsbuis ©ener aan de binnenzijde van de dij gelegen klier.
Het daardoor afgescheiden vocht heeft echter geen vergiftige eigenschappen. Terzelfder plaatse als bij de mannetjes de spoor, komt bij de wijfjes eene holte voor, welke vermoedelijk dient tot opneming der spoor tijdens de paring. In weerwil dat deze onderklasse slechts drie soorten en twee geslachten telt, verschillen deze laatste toch nog zoozeer, dat men gewoonlijk nog twee familiën onderscheidt, de Mierenegels, Echidnacea en de eigenlijke vogelbekdieren, Ornithorhynchidea.
