gemeente in Friesland, arrondissement Heerenveen, kanton de Lemmer, kiesdistrict Weststellingwerf, personeele belasting 7de klasse, begrensd ten z. door de Zuiderzee, en verder door de gemeenten Gaasterland, Sloten, Doniawerstal, Schoterland en Weststellingwerf in Friesland, en Kuinre in Overijsel. De grootte is 6602 H.A., meest laagveen, alleen in het oosten ligt eenig buitendijksch kleiland.
Er zijn vele binnenwateren, het Tjeukemeer, de Groote Brekken, het Brandemeer of Kleine Slotermeer en de uitgeveende plassen v/h Oostzengerland. De voornaamste vaarten zijn: de Rijn, de Langesloot, de Dijkvaart. De inwoners bestaan voor een groot deel van veeteelt, zuivelbereiding, veenderij en scheepvaart. De gemeente telt de dorpen Lemmer, Oosterzee, Echten en de buurtschappen Follega en Eesterga. 6200 inw.