Gepubliceerd op 20-01-2021

Isaak da costa

betekenis & definitie

Nederl. dichter, geb. te Amsterdam, 14 Jan. 1798, uit een portugeesch-israëlitische koopmansfamilie, bezocht in zijn geboorteplaats de latijnsche school, daarna de doorluchtige school, vertrok in 1817 met Bilderdijk, dien hij in 1813 had leeren kennen en die grooten invloed op hem uitoefende, naar Leiden, promoveerde in 1818 in de rechtsgeleerdheid, in 1821 in de letteren, ontving met zijn echtgenoote, Hanna Belmonte, op 20 Oct. 1821 van I)s. Lucas Egeling den christelijken doop, vestigde zich te Amsterdam, wijdde zich hier aan de letteren, vooral echter aan de godgeleerdheid, en oefende door geschriften en voorlezingen in steeds ruimeren kring grooten invloed op de godsdienstige denkbeelden uit; na 1840 vooral trad hij als dichter op, bezong de gebeurtenissen zijns tijds, kondigde in 1847 de stormen van 1848 aan, en overl. 28 April 1860. Voornaamste geschriften:

Proza: Bezwaren tegen den geest der eeuw ,(Leid., 1823), De Sadduceën (Leid., 1824), Inlichtingen omtrent het karakter van Prins Maurits van Nassau, en de rechtspleging van J. van Oldenbarnevelt (1825), Voorlezingen over de Handelingen der Apostelen (3 dln., Amsterd, 1827), Antwoord aan den Hr. J. G. Ie Sage ten Broek (1829), Slotrede eener reeks van voorlezingen, gehouden in 1831—32, over de geschiedenis van het Vaderland (1834), Slotrede eener reeks van voorl. enz (1835), Voorlezingen over de verscheidenheid en de overeenstemming der vier evangeliën of proeven van de middelen, welke de Bijbel ook den niet-wetenschappelijken onderzoeker aanbiedt tegen de aanvallen van het ongeloof, bepaaldelijk tegen Das Leben Jesu van D. F. Strauss (2 dln., Leid., 1840—42), Rekenschap van gevoelens bij gelegenheid van den strijd over het adres aan de Herv. Gem. in Nederl. (1843), Landgenooten! met het oog op God, blijft Nederlanders en vereenigd. Een woord bij gelegenheid der ivet van leening of heffing (1844); Overzicht van het leven en de werken van W. Bilderdijk en Vrouwe K. W. Bilderdijk (1844), Voorlezingen over de ivaarheid en waardij der schriften van het 0. Test. (2dln.,Leid., 1844-48), Eenige opmerkingen omtrent het karakter der Groninger godgel. School (1847), Paulus. Eene schriftbeschoumng (2 dln., Leid., 1847), Beschouwing van het evangelie van Lucas, (2 dln., Amsterd., 1850—52), Israël en de volken. Een overzicht van de geschiedenis der Joden tot op onzen tijd (4 stukken, Haarl., 1848 en 49), Het oogenblik. Een ivoord over het ontwerp van Grondwetsherziening (1848), Bilderdijk's Epos of de vijf bestaande zangen van den Ondergang der eerste warëld (Leeuw., 1847), Voorbericht bij Bilderdijk' s Nagelaten Gedichten (Leeuw., 1833), Bedenkingen tegen het synodale plan eener nieuwe Nederd. vert. v. h. N. Test. (Amsterd. 1855), Beschouwing van het tweede boek van Lucas, genaamd Handel, der Apostelen (Amsterd. 1858), Bijbellezingen, opgeteekend en medegedeeld door J. F. Schïmsheimer (11 st, Amsterd. 1862—72), Bilderdijk herdacht in eene redevoering (Haarl. 1856) Brief aan den Hoogl. J. H. Schotten, in antwoord op zijne terechtwijzing (Amsterd. 1857), Brief aan Mr. G. Groen van Prinsterer, bij zijne aftreding uit de 2e Kamer der St.-Gen. en openlijk ter lezing gegeven (Haarlem 1854), De Apostel Johannes en zijne schriften. Eene Bijbelstudie (Amsterd. 1853), De mensch en de dichter Willem Bilderdijk, eene bijdrage tot de kennis van zijn leven karakter en schriften (Haarl. 1859), Een en twintig dagen te Londen, bij gelegenheid der zamenkomsten van de Evang. Alliantie, doorgebracht (Amsterd. 1852), Herinneringen uit het leven en den omgang van Willem de Clercq (Amsterd. 1850), Opstellen van godgeleerden en geschiedk. inhoud (4 dln., Amsterd 1860—62) Wat er door de theologische faculteit te Leijden alzoo geleerd en geleverd wordt Eene stem der smart en des beklags (Amsterd. Ie en 2e dr. 1857), > rieven, medegedeeld door Mr. Groen van Prinsterer (1830—44) (2 dln. Amst. 1872).

Poëzie: Alfonsus de Eerste (treurspel, Amst. 1819), Poëzij (2 dln, Leid. 1822), Geestelijke ivapenkreet (Rotterd. 1825), Dichterlijke krijgsmuzijk (Amsterd. 1826), God met ons, hymne (Amsterd. 1826), Feestliederen (Amsterd 1828), Kerst- en Nieuwjaars intree-zangen (x\msterd. 1829), Vijf en twintig jaren. Een lied in 1840 (Amsterd. 1844), Bilderdijk, Dichtstuk; Aan Nederl. in de lente van 1844 (Amsterd. 1844), Zangen uit ver scheidenen leeftijd (Haarl. I8i7), Lijden en heerlijkheid. Tivee hymnen (Amsterd. 1848) 1648 en 1848, Gedicht (Haarl. 1848), Romv en trouw (Haarl. 1849), De Chaos en het licht. Een halve-eeuw-lied (Haarl. 1850), Hcsperiden (Haarl. 1855), Politieke poëzij (Haarl. 1853). De eerste druk van zijn door J. P Hasebroek bezorgde Kompleete werken (3 dln.) zag 1861— 62 te Haarlem het licht.

< >