Furunkel

betekenis & definitie

steenpuist, bloedzweer. Ontsteking der huid en van het onmiddellijk daaronder gelegen celweefsel, die gewoonlijk uitgaat van een haarzakje of een talkkliertje, een droge, uiterst pijnlijke, roodachtige knobbel vormt van de grootte eener erwt tot die van een hazelnoot, en met ettering eindigt, waarbij het middengedeelte v/d knobbel afsterft en zijn inhoud ten slotte als een taaie, bloederige, etterige prop van afgestorven celweefsel (zg. etterstok) naar buiten wordt uitgestooten. Is dit geschied zoo houden de pijn en de opzwelling op, en de overgebleven ronde wondopening geneest gewoonlijk gemakkelijk en snel. Furunkels kunnen op bijna elk gedeelte van het lichaam uitbreken; het meest komen zij echter in de bilplooi, in de okselholte, aan de dijen en in den nek voor. Niet zelden verschijnen gedurende of kort na de genezing van een F. meerdere andere; ook kunnen gelijktijdig of met korte tusschenpoozen talrijke furunkels aan verschillende plaatsen des lichaams optreden, zoowel bij overigens volkomen gezondheid als bij diabetes, bij het herstel van typhus enz., welke toestand men met den naam van furunkulose aanduidt. Niet zelden gaat het uitbreken van een F. met koorts gepaard, en gedurende zijn verloop treden in zijn omgeving meer of minder aanzienlijke klieropzwellingen op. Vormen zich een groot aantal furunkels dicht nevens elkander, zoodat de huid door de gezamenlijke etterhaarden als het ware zeefvormig wordt doorboord, dat spreekt men van een karbunkel (zie aldaar). Bij vele menschen ontstaan bij de geringste aanleiding furunkels; op sommige tijden wordt zelfs een bijna epidemisch optreden dezer huidziekte waargenomen. Bijna altijd is de furunkelvorming een gevolg van het indringen van etterkokken, inzonderheid van staphylokokken, in de afvoerbuizen der huidklieren (zie ook Etter). De behandeling v/d F. bestaat hierin, dat men in den aanvang de ontsteking door ijskoude omslagen, oplegging van azijnzure toonaarde en zalven als anderszins zoekt te stuiten en te overwinnen; gelukt dit niet, zoo moet zoo spoedig mogelijk onder plaatselijke anaesthesie een insnijding worden gemaakt, zoowel om de ondraaglijk pijnlijke spanning der huid te verzachten als om den etter-afvoer te bevorderen en zoodoende het geheele proces te bekorten. Bij aanhoudende of algemeene furunkulose moet men bij de behandeling tevens op doelmatige versterking van het lichaam bedacht zijn. Over den F. van den gehoorgang zie Oorziekten.