Dakpannen

betekenis & definitie

Pannen dienende tot bedekking van een dak (zie aldaar). De fabrikage van dakpannen vormt een tamelijk zelfstandig onderdeel der aardewerk-industrie. Voor het maken van D. is een betere en met meer zorg toebereide kleisoort noodig, dan voor het fabriceeren van vele andere aardewerksoorten, waarbij de grondstof eenvoudig door het treden wordt voorbereid; de klei, die voorde pannenfabricatie zal dienen, (pannebakkersklei) wordt daarentegen gewoonlijk in kleimolens bewerkt. In den regel worden de pannen in eenzelfden oven gebakken als de metselsteenen. De pannen moeten in dat geval in het bovenste gedeelte van den oven geplaatst worden, daar zij wegens hunne geringere dikte niet zulk een hooge temperatuur noodig hebben om gaar te worden dan de baksteenen. Onder de soorten van D. zijn de meest voorkomende de beverstaarten, platte pannen, die aan den eenen, platten en smallen kant voorzien zijn met een nokje (neus); met deze nokjes worden de pannen neyens elkander aan de daklatten opgehangen, waardoor de platte oppervlakte van het dak ontstaat; de blindpannen verschillen van de vorigen, doordat zij geen neuzen hebben, waaraan zij opgehangen worden, maar daarentegen met gaten zijn voorzien, waardoor spijkers worden geslagen, die de pannen aan het dak bevestigen; de kappannen, die in plaats van dakvensters gebruikt worden en dienen om aan de lucht en het licht toegang te yerleenen tot den zolder van het gebouw verschillen van de beverstaarten, doordat zij bij gelijke lengte een driemaal grooter breedte hebben, en in het midden een opzwelling vertoonen, waarin een opening voorkomt; nog een ander soort van dakpannen zijn de holle pannen, de engelsche gutter-tiles, die den vorm hebben van een halven, hollen, afgeknotten kegel, of van een halven hollen cylinder; zij worden onderscheiden in vorstpannen of nokpannen en keelpannen ; vroeger werden de eerstgenoefnden voor het bedekken van geheele daken gebezigd; tegenwoordig worden zij alleen nog voor het bedekken der vorsten gebruikt; de sluitpannen eindelijk hebben den vorm van een liggende S (co'); het naar beneden gericht gedeelte van zulk een pan wordt altijd over het naar boven gericht gedeelte van den volgenden pan heen gelegd; deze soort pannen leveren een goed gesloten dak, doch zijn zeer zwaar.