(Cilicia, grieksch Kilikia) Landschap in het zuiden van Klein-Azië, grensde ten n. aan Kappadocië, ten o. aan Syrië ten z. aan de Middell. zee, ten w. aan Pamphylië en Pisidië, en bestond uit twee zeer verschillende deelen, nl. het westelijke of bergachtige en ruwe C., het tegenwoordige sandsjak ItschIli in het vilajet Adana, en het oostelijk of vlak en vruchtbaar C., het tegenwoordig sandsjak Adana in het vilajet van dien naam. Het land was behalve van de zeezijde, hoofdzakelijk slechts door drie, reeds oudtijds vermaarde bergpassen in den Taurus toegankelijk, nl. door de zg.
Cilicische passen (Pylae Ciliciae, thans Gulek Boghaz, nauwe poort, geheeten, tusschen Tyana en Tarsus, door welke Alexander de Groote van uit Kappadocië C. binnendrong door den Amanischen pas in het Amanus-gebergte, en door den Syrischen bij Maryandus, die door twee muren vernauwd was en door welke Alexander, na de overwinning bij Issus, tegen Syrië optrok.C. wordt reeds in de 9de eeuw v. Chr. in Assyrische inscripties onder den naam Hilakku vermeld; herhaaldelijk viel het ten buit aan de vorsten van Nineve; na het verval van het Assyrische rijk verschijnt het als een zelfstandigen staat onder onafhankelijke vorsten, die misschien den naam, waarschijnlijker echter den titel Syennesis voerden. Ten tijde der. regeering van Cyrus sloot het zich vrijwillig bij het Perzische rijk aan; tot 100 v. Ohr. behield het zijn eigen vorsten, doch kreeg toen als straf voor de vriendschappelijke houding die de toenmalige koning van C. jegens den opgestanon jongeren Cyrus had aangenomen, perzische stadhouders. Na Alexanders overwinning bij Issus (333 v. Chr.) kwam het onder macedonische, vervolgens onder syrischo heerschappij; na de ondergang dezer laatste werd het tusschen 103—66 v. Chr. stuksgewijs tot een romeinsche provincie gemaakt, die o. a ook door Cicero eenigen tijd bestuurd werd. In de ll(lc eeuw kwram het land met de rest van Kloin-Aziö aan de Turken (onder de dynastie der Seldsjoekiden); later aan de Armeniërs, wien het door de hoeren van het nabijgelegen eiland Cyprus werd betwist, tot beide partijen in de 15lle eeuw voor de Ottomaansche Turken moesten bukken; sinds bleef het land dool uitmaken van het Ottomaansche rijk, met uitzondering van een kleine interval van 1830—10, gedurende welke het door Mehemet-Ali, onderkoning van Egypte, als tot zijn gebied behoorende werd beschouwd; na de nederlaag van deze togen de vereenigee mogendheden, moest hij echter C. ontruimen, dat nu weer met het Turksche rijk werd hereenigd. De aardrijkskunde van het oude C. is tamelijk nauwkeurig door Strabo (boek XIV, hoofdstuk 5) beschreven geworden. Zijn kusten werden het eerst onderzocht door kapitein Beaufort en door hem beschreven in zijn Karamania (Lond., 1818); een meer volledig onderzoek van het geheele land werd allereerst gedaan door Langlois 1852—58, beschreven in Voyage dam la Cilicie et dam les montagnes du Taurus (Parijs 1861).
