Regeeringsdistrict der Pruisische provincie Westfalen; het omvat het voormalige hertogdom Westfalen en de graafschappen Mark (met Dortmund) en Wittgenstein; het bestaat voor het grootste deel uit bergof heuvelland, en is rijk aan steenkool en ijzer. De oppervlakte is 7695V4 km2., 1,521.000 inw. (1899); hoofdstad Arnberg.
A. is verdeeld in 8 rijksdagkiesdistricten en in 21 kreitsen.Kreitsen Oppervlakte in KM2 Getal inwoners Stads- gemeenten Land- gemeenten
Arnsberg 676,56 51,800 2 55
Meschede 781,09 40,500 2 28
Brilon 788,92 43,000 5 58
Lippstadt 500,06 42,000 3 55
Soest 530,42 57,000 2 105
Hamm 452,97 86,000 4 76
Dortmund (stad). 27,66 95,000 1 —
Dortmund (land). 245,60 81,500 1 59
Hörde 170,16 52,500 3 27
Bochum (stad). 6,23 53,000 1 —
Bochum (land) . 131,89 120,500 1 24
Gelsenkirchen 77,77 132,000 2 18
Hattingen 140,71 66,000 1 27
Hagen (stad) 17,38 40,500 1 —
Hagen (land) 241,77 66,000 3 23
Schwelm 156,75 59,000 2 13
Iserlohn 332,51 74,000 <>
o 27
Altena 664,40 87,000 4 14
Olpe 618,— 41.000 2 19
Siegen 646,86 86,500 3 117
Wittgenstein 487,47 28,000 2 53
Totaal 7695,18 1 1.521,000 47 i 798
2. Hoofdplaats van het gelijknamig regeeringsgebied van de pruisische provincie Westfalen en van het distr. Arnsberg (676!/2 □ km., 51.800 inw , 2 stads- en 55 landgemeenten), gelegen in het Arnsbergerwald, aan de Ruhr, en aan de spoorlijn Schwerte-Scherfede-Kassel; 2 kath. kerken en 3 idem kapellen, 1 evang. kerk, een koninklijk roomschkatholiek gymnasium, een abattoir A. was voorheen de residentie der graven van Arnsberg ; de stad ontstond sinds den aanbouw van een, in den Zevenjarigen oorlog verwoest, kasteel, dat in 1077 voltooid werd. Het graafschap A. kwam in 1802 aan Hessen-Darmstadt, en in 1815 aan Pruisen. A. heeft 10.000 meest kath. inwoners.
