Amboina

betekenis & definitie

1. Eiland — zie Ambon.

2. Gewest of Residentie der Ned. Oost-Ind. Buitenbezittingen, gelegen in de Banda-zee, tusschen 2° 30' tot 8° 30' Z.B. en 125° 45' tot 135° O.L., naar officiëele opgave van 1899 een oppervlakte beslaande van 9346 vierkante geografische mijlen, of 48016 km2., met een bevolking van 2346 Europeanen, waaronder 1164 mannen; 913 Chineezen, waaronder 620 mannen; 722 Arabieren, waaronder 414 mannen; 24 andere vreemde oosterlingen, allen mannen; 291763 inlanders.

De residentie bestaat uit de volgende eilanden en de daartoe behoorende kleinere eilanden: Amboina of Ambon, Oma of Haroekoe, Honimoa of Saparoea, Noesa Laoet, Boeroe, Manipa, Kelang, Banoa Amblau, Ceram, de eigenlijke Banda-eilanden, de ZuidOoster- en Zuid-Wester-eilanden, de Aroeeilanden, de Kei-eilanden, de Tenimbereilanden of Timor-laut-groep en de groep van Babber. Zie deze onderwerpen.

Zij is blijkens St. 1882 no. 36, 1890 no. 39 en 1895 no. 230 verdeeld in de volgende afdeelingen:

1e. Amboina, bestaande uit het eiland van dien naam en de Lucipora- en Schildpad-^Randen (hoofdplaats Amboina, zie Ambon);
2e. Saparoea, bestaande uit het eiland van dien naam, benevens de eilanden Noesalaut, Oma en de kleinere daaromheen gelegen eilanden (hoofdplaats Saparoea);
3e. Kajeli, bestaande uit het oostelijk gedeelte van het eiland Boeroe, benevens het eiland Amblau en de kleinere daaromheen gelegen eilanden (hoofdplaats Kajeli);
4e. Masarete, bestaande uit het westelijk gedeelte van het eiland Boeroe en de kleinere daaromheen gelegen eilanden.(hoofdplaats Masarete);
5e. Rairatoe, bestaande uit het westelijk gedeelte van het eiland Groot-Ceram, benevens de eilanden Maniepa, Kelang, Bonoa en de kleinere daaromheen gelegen eilanden (hoofdplaats Kairatoe);
6e. Wahaai, bestaande uit het noordelijk gedeelte van Midden-Ceram (hoofdplaats Wahaai);
7e. Amahei, bestaande uit het zuidelijk gedeelte van Midden-Ceram (hoofdplaats Amahei);
8e. Banda (hoofdplaats Banda-Neira), omvattende de eigenlijke Banda-eilanden en de onderafdeelingen:
a. Waroe, bestaande uit het oostelijk gedeelte van het eiland Groot-Ceram en de daaromheen gelegen eilandjes, behalve Kèffing en de ten oosten daarvan liggende eilanden (Jioofdplaats T\aroe);
b. Ceramlaut en Goram, bestaande uit de eilanden Keffing, Klein-Keffing, Gisser, Kilwaroe, Ceramlaut, Salawaïti, Goram, Manawoka, Matabella, Kessewooi, Tehor en verdere kleinere eilanden van de Ceramlaut- en Matabellagroepen (hoofdplaats Gisser);
9e. Aroe-, Kei-, Tenimber- en Zuidwester-eilanden (hoofdplaats Toeal), bestaande uit de volgende onderafdeelingen:
a. Klein-Kei, waartoe behooren de eilanden Noehoetawoen, Noehoetoetoet, Doelalaoet met de daaromheen gelegen kleinere eilandjes en verder de meer westelijk en zuidelijk daarvan gelegen Kei-, Tenimber-, Taiandoe- en Koer-groepen (hoofdplaats Toeal op het eiland Noehoetawoen);
b. Groot-Kei, bestaande uit het eiland GrootKei of Noehöejoet (hoofdplaats Elat);
c. Aroe-eilanden, bestaande uit de eilandengroep van dien naam, hoofdplaats Dobo;
d. Larat, bestaande uit het noordelijk gedeelte van het eiland Jamdena, benevens de eilanden Larat, Vordate, Moloe, Mavo, Loetor en de kleinere in de nabijheid daarvan gelegen eilandjes (hoofdplaats Lelingloewan);
e. Sejra, bestaande uit het zuidelijkst gedeelte van het eiland Jamdena en verder uit de eilanden Sejra, Selaroe, Seloe, Woeliaroe en de kleinere daaromheen gelegen eilanden, de groep waarin Saboöar, Teen en Maling liggen daaronder begrepen (hoofdplaats Oearatan)\
f. Babber, Loeang en Sermatta, bestaande uit de Babber-groeig, waartoe behooren de eilanden Babber, Wettan, Masela, Dawaloor, Dawera en Dai, benevens de eilanden Loeang en Sermatta en de in de onmiddellijke nabijheid daarvan gelegen eilandjes (hoofdplaats Tepa);
g. Letti, Moa, Leikor, Kisser en Roma, bestaande uit de aldus genaamde eilanden en de kleinere daaromheen gelegen eilandjes (hoofdplaats Serwaroe):
h. Dammer, Teon, Nila en Seroea, bestaande uit de aldus genaamde eilanden en de kleinere in de nabijheid daarvan gelegen eilandjes (hoofdplaats Woeloer);
i. Wetter, bestaande uit het eiland van dien naam en de kleinere daaromheen gelegen eilanden (hoofdplaats Ilwaki);

De grenzen van de hoofdplaats Amboina en van de hoofdplaatsen der afdeelingen Banda en Saparoea zijn vastgesteld bij St. 1888 n°. 91 en die der reeden van Amboina, BandaNeira, Saparoea, Kajeli (Boeroe), Toeal, Kei en Dobo (Aroe-eilanden) zijn aangeduid bij St. 1898 no. 240.