Een hevige schrik, een plotselinge gebeurtenis kan maken dat iemand geheel van zijn stuk is, volkomen in de war, helemaal z’n tramontane kwijt. Het is een volksuitdrukking, maar van deftige afkomst is zij wel.
Zij is een verbastering van de Latijnse woorden stella transmontana: de ster aan de overzijde der bergen. Die ster is voor de volkeren ten zuiden van de Alpen de Poolster en het is duidelijk dat de uitdrukking aan de taal der zeelieden is ontleend. Zij immers richtten zich naar de Poolster en als zij hun tramontane, hun Poolster, kwijt waren, zwierven zij rond zonder de richting te weten waarin zij moesten gaan.
