Op stel en sprong

betekenis & definitie

dadelijk, onmiddellijk, zonder wachten, voorheen op een stel en (een) sprong. De eig. betekenis is wellicht: in de tijd die men nodig heeft om zich te stellen en te springen-, vgl. het Mnl. ten selven spronghe, onmiddellijk; het 17de-eeuwse op een sprong, in een ommezien, o.a. bij Vondel, Gebroeders, vs. 680/1: „Een dolle vaders bui kan, op een sprong, verbeuren. Het geen, daer, jaeren lang, zijn kinders, omme treuren.” — Op (stel) en sprong staan of zitten, op het punt staan, gereed staan, eig. op het punt om zich te stellen en te springen; vgl. Hd. auf dem Sprunge stehen-, Eng. with a foot in the stirrup; Fr. au pied levé, plotseling. — Soortgelijke uitdr. zijn het vroegere op een bot, op een lik, op een of den bof (dit reeds Celestina O iij v°), eensslags; het tegenw. op slag, eensklaps, plotseling-, het Fri. op ’n stuit.