Met kunst- en vliegwerk

betekenis & definitie

met allerlei kunstmiddelen. Deze uitdrukking is ontleend aan het toneel, waar men in de 17de eeuw onder kunstwerken verstond toestellen om natuurverschijnselen na te bootsen en onder vliegwerken zulke, waarmee personen en zaken door de lucht werden bewogen; zulk een stuk werd genoemd een spel met vliegwerken en machinen; ook sprak men van vliegende werken of machines, die moesten dienen „om persoonen, gedrogten, wagens en ander dingen over het Tooneel, en opwaards en nederwaards te doen beweegen”1). Bij overdracht werd deze uitdr. gebruikt ter aanduiding van allerlei kunstmiddelen die men bezigt om iets tot stand te brengen of zijn doel te bereiken.
1) Wijbrands, Het Amsterd. Tooneelbl. 109, 111.