De woorden zijn gemaakt om onze gedachten te verbergen

Vertaling van Fra.: ‘Les paroles sont faites pour cacher nos pensées’. Volgens Heine in Das Buch Legrand (XV), zou Fouché dit gezegd hebben. Vgl. ook: ‘La parole a été donné a l’homme pour déguiser sa...
Lees meer

Wie zich verontschuldigt, beschuldigt zich

Vermoedelijk vertaling van Hieronymus, Ep. 4, Ad virgines: ‘Dum excusare credis, accusas’. Vgl. Fra.: ‘Qui s’excuse s’accuse’. Door zich te verontschuldigen erkent men schuldig te zijn

Zich verkneukelen

Zich ergens over verheugen

Zich wegmaken

Vluchten

Zich afmatten

‘Matten’ is verouderd voor ‘mat worden’, ‘vermoeien’. Zich door vermoeienis uitputten, nl. door te zware inspanning van lichaam of geest, door overmaat van arbeid of door te sterk gespannen driften

Zich afspelen

Vermoedelijk ontleend aan het toneelspel. Meestal betrekking hebbend op droeve of verschrikkelijke gebeurtenissen

Zich aftobben

‘Tobben’: in moeite en zorgen verkeren. Zich uitputten door zware inspanning van lichaam of geest, door overmaat van arbeid, moeite of zorg, of wel door pijnlijke en afmattende gedachten of gemoedsbew...
Lees meer

Zich blootgeven

Een fout maken, een zwakte verraden. Ontleend aan de kampvechter. Eigenlijk: de dekking opgeven en daardoor door de tegenstander aangevallen kunnen worden

Zich opmaken

‘Opmaken’ lijkt uiterst modern. We denken daarbij niet aan: een bed opmaken, maar aan datgene wat de dames doen om zich aantrekkelijker of minder oud te maken. Nemen we echter een 17de-eeuws boek ter ...
Lees meer

Zich optuigen. ‘

Optuigen’, de masten in het schip zetten en verder raas en tuig opbrengen. De uitdrukking bedoelt: zich op zijn mooist aankleden. ‘De boel optuigen’, versieren

Zich oriënteren

Zich naar het oosten (vgl. Fra.: 1’ oriënt) wenden, en aldus de richting der onderscheidene hemelstreken opnemen. Vandaar: zich op de hoogte stellen en opnemen, waar men eigenlijk (aan toe) is

Zich pantseren

Er bestaat verband tussen het woord ‘pens’ (dat nu nog, in ‘nette’ taal althans, slechts koeiemaag betekent) en het woord: pantser. Dit laatste duidde oorspronkelijk een bekleding van de buik aan. Zoa...
Lees meer

Zich spitsen

‘Spitsen’ wil hier zeggen: scherp luisteren, volle belangstelling voor iets tonen. Men vindt het woord terug in: de oren spitsen (bij honden), wanneer ze verdachte geluiden horen. De uitdrukking wil e...
Lees meer

Zich toespitsen

Letterlijk: naar de spits lopen, naar de top stijgen. Wordt bijv. overdrachtelijk gebezigd voor een conflict, dat zich toespitst

Zich toetakelen

Deze uitdrukking betekent: zich vuil maken

Zich uitsloven

‘Uitsloven' is ontstaan uit: sloof, d.i. sukkel. De uitdrukking wil zeggen: zich bijzonder voor iemand of iets inspannen, veelal met de bijbedoeling, dat het uit eigenbelang of om een plasdankje te do...
Lees meer

Zich verbeelden

Onze-Lieve-Heer zelf te zijn. Een bijzonder hoge dunk van zich zelf hebben, menen dat men maar alles kan en mag

Zich verbijten

Men ‘verbijt’ zijn smart, zijn toorn, zijn ergernis, bijt ze eigenlijk weg, bijt zich op de lippen, om geen kreet van smart, geen woorden van toorn of ergernis te doen horen

Zich vermannen

Letterlijk: man worden. Zich moed inspreken, moedig worden

Zich vermeien

Zich verlustigen. Het woord is afgeleid van de maand mei, waarin de bevolking der steden in de middeleeuwen naar buiten trok om het meifeest te vieren
toon meer resultaten