• Home
  • Inloggen
  • Onderwijs
  • Over
  • Geschiedenis
  • Kiosk
  • Contact
  • Manifest

ENCYCLOPEDIE SINDS 1946

 

Spreekwoorden zoeken

Een smeerkanis zijn

‘Kanis’ is Barg. voor: hoofd. Letterlijk dus: een smerig hoofd hebben (een zeer hoofd?). Vandaar voor: knoeien, vies zijn, onzindelijk zijn

Een smeerlap zijn

Oudtijds was de ‘smeerlap’ een lap om het glijden van de (toe) slede over de straatstenen te vergemakkelijken. Thans voor: gemene vent

Piet de Smeerpoets

Hoofdpersoon uit een oud kinderboekje, die zijn haren maar liet groeien en ze nooit waste, zijn nagels liet groeien, terwijl zich er zoveel vuil in ophoopte, dat - naar het schone verhaal - de boerenk...
Lees meer

Geen hertje zonder smertje

Iedereen heeft wel verdriet

Geen hertje zonder smertje

Wees geduldig, want ieder heeft te lijden

Een smerig gezicht

‘Gezicht' is ook hier weer: het geziene. Wordt dus gezegd van iets dat vuil, slordig, onsmakelijk, onesthetisch is

Dat smeert de pot

Dat is voordelig

Al smedende wordt men smid

Al doende leert men

Spaarmond koopt smeermond zijn hemd

Sparen doet vergaren

In de smeltkroes gelouterd zijn

‘Smeltkroes’, aarden of lemen pot tot het smelten van metalen, vooral van goud en zilver. 'Louteren’, reinigen door oplossing of schuiming. Overdrachtelijk wordt de uitdrukking gebezigd t.o.v. iemand ...
Lees meer

In de smeltkroes gelouterd zijn

De ‘smeltkroes’ behoort tot de gereedschappen van de edelsmid. Het is een lemen vat, waarin goud en zilver worden gesmolten, meestal met het doel het te zuiveren van vreemde, onedele bestanddelen. Het...
Lees meer

Elk officie is smerig

Elk ambt geeft voordeel

(Boze) plannen smeden

Het beeld is uiteraard ontleend aan het beroep van de smid. Het maken van plannen wordt hier overdrachtelijk vereenzelvigd met het werk van de smid

Een smet op iemand werpen

‘Smet’, vlek. Eigenlijk: een smet (vlek) op iemands goede naam of reputatie werpen. Hem verdacht maken, onware beschuldigingen uiten, veelal uit jaloezie

Hem smeren

Er vandoor gaan, stil weglopen. De oorspronkelijke betekenis van dit ‘smeren’ kan geweest zijn: ergens langs strijken, en vandaar: strijkelings langs de grond gaan. Hetzelfde als: hem piepen (Stoett)

’t Vuur smeult onder de as

Er heerst grote ontevredenheid, die wel tot een uitbarsting (oproer) kan komen

Smelten als sneeuw voor de zon

Snel en radicaal verdwijnen. Wordt vaak gezegd van geopperde bezwaren e.d

Iemand smeer geven

Iemand een pak slaag geven

Iemand smeer geven

Iemand afranselen

Die olie meet, krijgt smerige handen

Slecht gezelschap is besmettend

Die olie meet, krijgt smerige handen

Waar je mee omgaat word je mee besmet

Het smelt als boter in de mond

Gezegd van iets dat zacht en lekker is

Smeren en teren

Smullen

De keel smeren

Het op een drinken zetten
toon meer resultaten

ENCYCLOPEDIE SINDS 1946

  • Home
  • Inloggen
  • Onderwijs
  • Over
  • Geschiedenis
  • Kiosk
  • Contact
  • Manifest
  • Word vriend
  • Woorden beginnend met
  • Synoniemen
  • Spreekwoorden
  • De of Het
  • Schrijvers
  • Afkorting
  • Vervoegen
© 2025 Ensie | Hosted by Rootnet

Inloggen

Log hier in om direct te kunnen beginnen met schrijven.

Toevoegen aan favorieten?

Favorieten

Wil je dit begrip toevoegen aan je favorieten? Word dan snel vriend van Ensie en geniet van alle voordelen:

  • Je eigen Ensie account
  • Direct toegang tot alle zoekresultaten
  • Volledige advertentievrije website
  • Gratis boek cadeau als welkomstgeschenk

Klik hier om vriend te worden