Iemand in de ban doen
Iemand dood verklarenIets in de ban doen
Letterlijk: plechtige afkondiging door het geestelijk gezag van de banvloek. Figuurlijk: iets weren, afdanken, er geen gemeenschap meer mee willen hebbenDe paus in de ban willen doen
Het onmogelijke willenIets doen op eigen ban en boete
Hier betekent ban oorspronkelijk: het gebod van de koning. ‘Ban’ en ‘boete’ zijn hier blijkbaar elkaars equivalenten. De uitdrukking wil zeggen: zelf willen boeten voor hetgeen men mis(ge)daan heeft. ...Lees meer
De ban breken
‘Ban’, afkorting van: banvloek (excommunicatie), onderverdeeld in de Kleine en de Grote Ban, naargelang iemand de nadering tot de H.H. Sacramenten of alle gemeenschap met de Kerk werd ontzegd. De lett...Lees meer
Water in de wijn doen
Sommige wijnsoorten zijn te straf om ze onaangelengd te drinken; er zijn ook wijndrinkers die geen andere dan aangelengde wijn (kunnen) gebruiken. Door dit aanlengen (met water) vermindert echter de k...Lees meer
Met iemand in de mande doen
Voor gemeenschappelijke rekening handelen (mande = gemeenschappelijk bezit)Een slag in de lucht doen
Vermoedelijk ontleend aan 1 Cor. 9 : 24-26, waarvan de laatste tekst luidt: ‘Ik loop dan alzo, niet als op het onzekere; ik kamp alzo, niet als de lucht slaande’. De uitdrukking bedoelt: ergens maar n...Lees meer
In goeden doen zijn
Welgesteld zijnIn goede doen zijn
Gefortuneerd, welvarend zijn, het goed kunnen doen. Het znw. ‘doen’ heeft hier de betekenis van: zaak, bedrijf, gedoente (vgl. ook: bedoening), zodat de uitdrukking dus wil zeggen: een goede zaak hebb...Lees meer
Zijn hemd in de Franse was doen
Zijn hemd omkeren en nog een dag langer dragenZijn hemd in de Franse was doen
Zijn hemd omkerenZijn hemd in de Franse was doen
Wordt gezegd wanneer men zijn hemd, na het een week gedragen te hebben, omkeert en weer aantrekt. De zegswijze doelt op de gemakkelijkheid (lichtzinnigheid) waarmee de Fransen zich van hun huiselijke ...Lees meer
Het iemand in de ogen doen druipen
Het hem betaald zettenIets in de broek doen van angst
Dit slaat op het natuurlijke verschijnsel dat iemand die zich beangst maakt (een verschijnsel dat zich veel bij inbrekers voordoet) dikwijls aan zijn natuurlijke behoefte moet voldoenHet bloed in de aderen doen stollen
Het stollingsproces is een verstijvingsproces. Daarom betekent deze uitdrukking hetzelfde als: verstijven van schrik bij het vernemen van iets schrikwekkendsDe ronde doen
In de kring rondgaan, van hand tot hand gaan om bekeken of gelezen te wordenin goede doen zijn (geraken)
door het kopen en verkopen van huizen is die man in goede doen geraakt: hij heeft zoveel geld verdiend dat hij daar nu van kan leven zonder te werken.Hij is in goeden doen
Hij is rijkWater in zijn wijn doen
Zich een weinig temperen, zijn eisen verminderen; ook: zoete broodjes bakkenWater in zijn wijn doen
Zich een weinig temperen, zijn eisen verminderen; ook zoete broodjes bakkenJan volgt in denken en in doen
De stem van zijn gewetenJan volgt in denken en in doen
Maar ’t is er een van ruim fatsoenJan volgt in denken en in doen
En . . . min of meer versleten!Doen wat de hand vindt om te doen
Ontleend aan Pred. 9 : 10: ‘Alles wat uw hand vindt om te doen, doe dat met uwe macht; want er is geen werk, noch verzinning, noch wetenschap, noch wijsheid in het graf, daar gij heengaat'. Dat werk d...Lees meer
