In de doos zitten
In de gevangenis zittenIn de doos zitten
Een doos is een voorwerp, waarin men iets bewaart. Overdrachtelijk is dit woord overgebracht op: gevangenis, huis van bewaring. De bedoeling is dus: in de gevangenis, in verzekerde bewaring zittenOp de doos zitten
Hier is ‘doos’ een ander woord voor ‘privaat’, w.cHet is goud uit de koperen doos
Schertsend gezegd van iets dat op goud lijktDat is nog uit de oude doos
Dat is nog uit vroegere jaren. Zo spreekt men van: een liedje, een toneelstuk, een klederdracht e.d. uit de oude doos. Eigenlijk: iets genomen uit de doos, waarin men deze zaken lang geleden heeft opg...Lees meer
De één helpt de zalf, de ander de doos
Alle middelen zijn niet voor allen van hetzelfde nut; ieder moet de middelen gebruiken die voor zijn kwaal passen. Eigenlijk bedoelt de uitdrukking: de één geneest door de realiteit, de ander door de ...Lees meer
Op zijn doos vallen
Op zijn billen vallenEen doos van Pandora
Prometheus (d.i.: hij denkt vóór hij handelt) bracht het vuur op aarde, door een droog hout aan de zon aan te steken. Jupiter was daarover vertoornd, en strafte Prometheus door hem aan de Kaukasus te ...Lees meer
Veel in zijn doos hebben
Veel kennis bezittenHoe kleiner doos, hoe beter zalf
Schertsend gezegd tegen kleine mensenHoe kleiner doos, hoe beter zalf
a Hoe kleiner de hoeveelheid, hoe beter de kwaliteit;Hoe kleiner doos, hoe beter zalf
b schertsend gezegd van een kleine persoonHoe kleiner doos, hoe beter zalf
Ook wel: kleine potjes, beste zalf. Schertsend gezegd van een klein persoon, wie men een compliment wil geven. Ook : de waarde van een zaak zit niet in de grootte. Vgl. De Brune (403)De één scheert de schapen, de ander de varkens
De één heeft meer geluk in de maatschappij als de anderDe eerste de beste
Men heeft, zonder onderzoek wie de beste was, de eerste maar genomen; men heeft maar zo in het wilde weg een greep gedaan. In het Vlaams luidt de zegswijze: de eerste de gereedste (vgl. ook Lat.: ‘Opt...Lees meer
de kat de kat de bel aanbinden
als eerste met iets gevaarlijks, iets moeilijks beginnen: terwjl iedereen zijn mond hield, bond hij de kat de bel aan en vroeg of de straf verlicht kon worden.De spa(de) op de dijk zetten
Ermee ophoudenDe zoeker van de weelde is de vinder van de armoe
Wie te veel geld uitgeeft, vervalt vanzelf tot armoedeDe een staat aan de helmstok, de ander aan de boeg
Ieder heeft zijn eigen taak te vervullenEerst neemt de man de borrel, dan de borrel de man
Eerst is de man nog in het bezit van zijn wilsvermogen en kan hij uit eigen vrije wil een borrel tot zich nemen, maar is hij ten slotte dronken, dan verliest hij de controle over zich zelf en doet hij...Lees meer
De dominee en de hond - verdienen de kost met de mond
De één moet preken, de ander blaffen voor de kostDe één houdt van de moeder, de ander van de dochter
Smaken verschillen, ieder oordeelt naar zijn smaak. Vgl. Plautus, Stich. (133): ‘Suus rex reginae placet’, d.i.: iedere koning houdt van zijn koninginDe wens is de vader van de gedachte
Men stelt zich licht als mogelijk voor wat men gaarne wenstDe wens is de vader van de gedachte
Men is snel geneigd te denken dat iets is, zoals men het graag zou willenDe wens is de vader van de gedachte
Vertaling van de woorden van Shakespeare in zijn Henry IV (II, 4, 4): Thy wish was father, Harry, to that thought’. Koning Hendrik zegt dit tot zijn zoon, als deze zich de kroon op het hoofd zet, mene...Lees meer
