Wie op het procrustesbed ligt, bevindt zich in een uiterst onaangename situatie, waaruit hij zich niet kan bevrijden; plaatst men iemand op het procrustesbed, dan ontneemt men hem zijn vrijheid door maatregelen die zonder aanzien des persoons worden uitgebreid of ingeperkt. De legende van het bed van Procrustes, waaruit de zegswijze is ontstaan, is verhaald door Diodoros, een Griekse geschiedschrijver uit de eerste eeuw van onze jaartelling.
Procrustes (hij die uitrekt) was een rover die de omgeving van Eleusis, ten westen van Athene, onveilig maakte. Deze Procrustes bezat een ijzeren bed, waarop hij zijn slachtoffers dwong zich uit te strekken: waren ze te kort. dan rekte hij ze uit, waren ze te lang, dan kortte hij ze in.
