Risicoanalyse is het gestructureerd en gewogen gebruiken van beschikbare kennis om te bepalen hoe vaak gevaren zich kun nen voordoen en hoe groot de gevolgen daarvan kunnen zijn, en het doen van voorstellen hoe de dreiging op te heffen of te beperken met als doel om tot een onderbouwde keuze van prioriteiten in het toezicht te komen.
Risicoanalyse is het systematisch gebruik maken van beschikbare kennis en informatie om per domein of doelgroep inzichtelijk te maken hoe groot de kans is dat de betreffende wet- en regelgeving of kwaliteitseisen niet worden nageleefd of de vereiste kwaliteit niet wordt behaald. Verder beantwoordt deze analyse de vraag hoe ‘erg’ dat is (wat zijn de gevolgen voor de volksgezondheid, de fysieke veiligheid, het politiek/bestuurlijk imago, het maatschappelijk belang, et cetera), bij welke doelgroep het tekort zich voordoet en tegen welke niet-naleving situatie met voorrang moet worden opgetreden. Dit kan zowel betrekking hebben op de huidige situatie als op toekomstige situaties, bijvoorbeeld in het kader van een voorgenomen wetswijziging.
Risicoanalyse is de basis voor het prioriteren van het werk van de inspecties en de inzet van menskracht. Prioritering kan geschieden op basis van verschillende criteria zoals veiligheid, milieu of politiek-maatschappelijke perceptie. Het kan plaatsvinden op het niveau van thema’s of van afzonderlijke objecten van toezicht. Een van de hoofdvragen is welk risico nog aanvaardbaar is en wie dat bepaalt. Idealiter zou dat moeten blijken uit de beleidsdoelstellingen in combinatie met de afnemende meeropbrengst van toezicht.
Veelal vindt risicoanalyse plaats op initiatief van de inspecties, maar het is geen exclusieve taak van inspecties. Bij eigen analyses kan men andere belanghebbenden, deskundigen en de onder toezicht staanden betrekken. Dit draagt bij aan het draagvlak van de analyse en van het daarop gebaseerde toezicht en het voorkomt het ontstaan van blinde vlekken bij de inspecties.
