Dit is een gangbare uitdrukking geworden voor iets wat misschien wel niet bestaat en in elk geval kostbaar is en moeilijk te veroveren. Oorspronkelijk ging het om de legendarische kelk die Jezus zou hebben gebruikt bij het laatste avondmaal. In deze kelk zou Jozef van Arimatea ook het bloed van de gekruisigde Jezus hebben opgevangen. Het (middeleeuwse)
verhaal wil verder dat de graal door engelen zou zijn overgebracht naar de burcht Montsalvat in Noord-West-Spanje, waar hij lange tijd verborgen bleef. In de oudste graalroman, van Chrétien de Troyes (tweede helft van de twaalfde eeuw) gaat de ridder Parsifal op zoek naar de graal, maar het is een moeilijke zoektocht met veel omzwervingen. Of en hoe Parsifal de graal vindt blijft onduidelijk, want - heel symbolisch - de auteur stierf voordat hij de roman kon voltooien. Bij latere auteurs wordt de zoektocht echter wel met succes bekroond.
Het graalthema werd een halve eeuw later ook behandeld door de Duitse dichter Wolfram von Eschenbach. Maar bij hem is de graal een edelsteen. Bij Richard Wagner - in de opera Parsifal (1882) - is het echter weer een avondmaalskelk.
In oktober 2000 kopte een krant: ‘Hackers stelen “heilige” graal van gigant Microsoft.’ Computerkrakers hadden zich meester gemaakt van de broncode voor de nieuwe Windows-versie.
